بررسی اثر عوامل محیطی و مدیریتی بر گسترش تیپ های گیاهی (مطالعه موردی: مراتع سارال استان کردستان)

این تحقیق با هدف تبیین و تشریح عوامل محیطی، که در پراکنش گیاهان مرتعی دخالت دارند، در مراتع سارال در استان کردستان انجام گرفت. پس از تعیین واحد های کاری، به نمونه برداری از گیاهان و تعیین برخی پارامتر های گیاهی، همچون نوع و تعداد گیاهان و درصد آن ها، اقدام شد. پارامتر های مختلف محیطی (از جمله شیب، جهت، ارتفاع، درجه حرارت (به صورت وجود گرادیان حرارتی با ارتفاع)، و بارندگی) و عوامل مختلف فیزیکی خاک (بافت، عمق خاک، رطوبت اشباع، و سنگریزه) و شیمیایی خاک (آهک، ازت، پتاسیم، فسفر، اسیدیته، هدایت الکتریکی، و ماده آلی) اندازه گیری شد و شدت چرا نیز عامل مدیریتی درنظر گرفته شد. پس از جمع آوری داده ها، به منظور تعیین عوامل تاثیرگذار بر پراکنش پوشش گیاهی، از روش تجزیه مولفه های اصلی (PCA) با استفاده از نرم افزار PC-ORD بهره گرفته شد. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد که بین عوامل محیطی و مدیریتی موثر در پراکنش گیاهان عوامل عمق خاک، ارتفاع، درصد سنگ و سنگریزه، شن و سیلت، و شدت چرا، با داشتن بیشترین همبستگی با مولفه های اصلی، از موثرترین عوامل بر گسترش گیاهان و شکل گیری تیپ های گیاهی در وضعیت موجود به شمار می آیند. در میان عوامل خاکی تاثیرگذار بر پراکنش جوامع گیاهی در این تحقیق، عوامل فیزیکی خاک تاثیر بیشتری دارند و خصوصیات شیمیایی خاک در استقرار جوامع گیاهی در منطقه مورد مطالعه تاثیری ندارند. عامل فیزیوگرافی ارتفاع و عامل مدیریتی شدت چرا نیز تاثیر بسزایی در پراکنش جوامع گیاهی دارند.