عناصر درونی و عوامل بیرونی موثر بر آموزش بالینی از دیدگاه دانشجویان فیزیوتراپی: مطالعه کیفی

آموزش بالینی بخش جدایی ناپذیر آموزش فیزیوتراپی بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار است. طی این دوره، دانشجویان به تدریج کسب تجربه نموده و ذهنشان را برای حل مشکل بیمار آماده می سازند. آموزش بالینی مانند تمام برنامه ها از فرایندها و عناصری تشکیل شده که برخی عوامل بیرونی نیز بر آنها اثر می گذارند. این پژوهش توجه خود را به عناصر درونی و عوامل بیرونی موثر بر آموزش بالینی بر مبنای تجربیات دانشجویان معطوف کرده است.

در این مطالعه کیفی از روش تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه پژوهشی شامل دانشجویان سال آخر کارشناسی فیزیوتراپی بوده که تعداد 21 نفر به صورت هدفمند انتخاب گردیدند. از بحث گروهی متمرکز جهت گردآوری داده ها استفاده شد.

پس از تجزیه و تحلیل داده ها و ترکیب کدها، 11 زیرمضمون، چهار مضمون ظهور یافتند. مضمون های عناصر «انسانی» و «فیزیکی» حیطه عناصر درونی و مضمون های «سیاست های دانشگاه» و «رویکردها و رویه ها» حیطه عوامل بیرونی را تشکیل می دهند. عدم همسویی برخی سیاست ها و رویکردهای موجود با اهداف دوره آموزش بالینی، موجب عدم غنای تجربه بالینی می گردد.

با توجه به کدهای به دست آمده، عناصر انسانی جایگاه برجسته تری در مقایسه با عناصر فیزیکی داشتند. هرچند مداخله در برخی عناصر مانند ویژگی های بیمار و ویژگی های شخصیتی استاد و کارآموز در توان گروه های آموزشی نیست اما شناسایی آنها به عنوان عناصر اثرگذار می تواند تجربه ای متفاوت را برای کارآموزان رقم بزند. همچنین به نظر می رسد مواردی چون نظارت دقیق نظام آموزشی دانشگاه بر عملکرد استادان و دانشجویان، تعدیل سطح پذیرش دانشجویان و نسبت های جنسیتی و نیز افزایش سقف واحدها می تواند راهگشا باشد.