بررسی اثر دو ایستگاه کار قالیبافی بر خستگی عضلات ناحیه شانه به دو روش عینی و ذهنی

کار طولانی مدت در شرایط استاتیک با پوسچر نامناسب، ریسک فاکتورهای مهم در بروز اختلالات اسکلتی عضلانی قالیبافان به شمار می روند. ایستگاه کاری نامناسب و پوسچر نامطلوب منجر به افزایش بار عضلانی و در نتیجه افزایش فعالیت الکتریکی عضلات و در نهایت بروز خستگی عضلانی می شود. هدف از پژوهش حاضر، اندازه گیری بار عضلانی و خستگی به دو روش الکترومیوگرافی سطحی و مقیاس بورگ10-CR است.
دو ایستگاه کاری رایج قالیبافی (پوسچر فرد در ایستگاه A: چهارزانو نشسته و در ایستگاه B: نشسته بروی صندلی) در آزمایشگاه شبیه سازی شد و 12 نفر زن قالیباف با میانگین سن 32/5 سال، به مدت سه ساعت، در دو روزکاری به قالیبافی پرداختند. ثبت سیگنال EMG در چهار عضله ی تراپزیوس چپ و راست و دلتوئید چپ وراست، توسط الکترمیوگرافی سطحی و نرخ گذاری ذهنی خستگی ناحیه شانه، توسط مقیاس 10- Borg CR انجام گرفت. جهت اندازه گیری فعالیت الکتریکی عضله و بار عضلانی شاخص RMS و جهت برآورد خستگی عضلانی شاخص فرکانس میانه از سیگنال خام EMG استخراج شد.
بررسی نتایج نشان داد که میانگین RMS تمامی عضلات در ایستگاه A بیشتر از ایستگاه B است (P <0.05). همچنین در بین عضلات، در هر دو ایستگاه میانگین RMS در عضله ی تراپزیوس بیشتر از عضله ی دلتوئید است. در بررسی خستگی عضلانی به روش آنالیز توام طیف و دامنه بروز خستگی در ایستگاه B بیشتر از ایستگاه A مشاهده شد. در نتایج حاصل از گزارش ذهنی خستگی به وسیله مقیاس بورگ تفاوتی در دو ایستگاه کاری وجود نداشت و در هر دو ایستگاه خستگی به یک میزان گزارش شد.
با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که هر دو ایستگاه از لحاظ طراحی ارگونومیکی دارای مزایا و معایبی هستند که در نهایت کار طولانی مدت در هر دو ایستگاه کاری منجر به خستگی عضلانی شده و خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی را افزایش می دهد. به این منظور انجام مطالعات بیشتر در زمینه ی طراحی ایستگاه کاری ارگونومیک برای قالیبافان ضروری است.