بررسی مقایسه ای خصوصیات کمی و کیفی اسپرم قوچ های قزل-مرینوس و مرینوس مغانی در فصول تولید مثلی و غیرتولیدمثلی

اجرای یک تلقیح مصنوعی موفق نیازمند اسپرم گیری صحیح و ارزیابی آن است. این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات کیفی وکمی اسپرم در طول فصل تولیدمثلی و غیرتولیدمثلی برروی دو راس قوچ قزل مرینوس و 2 راس قوچ مرینوس-مغانی 3 ساله در ایستگاه تحقیقاتی خلعت پوشان انجام گرفت. بعد از عادت دهی قوچ ها، اسپرم گیری از تمام قوچ ها از ابتدای شهریور سال 90 (فصل تولید مثلی شروع و تا پایان خرداد سال 91 هر هفته یکبار انجام گرفت. نمونه ها بعد از انتقال سریع به آزمایشگاه از نظر صفات حجم، رنگ، مشاهده جوشان قلیانی در داخل لوله مدرج، pH، حرکت موجی، درصد زنده مانی، درصد حرکت پیش رونده و غلظت مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها توسط رویه مختلط (Mixed Procedure) نرم افزار SAS مورد تجزیه تحلیل آماری قرار گرفتند. ویژگی های منی قوچ های مورد مطالعه در این تحقیق در فصول تولیدمثلی و غیرتولیدمثلی از تغییرات هفتگی در صفات کمی و کیفی برخوردار بودند. در طول فصول تولیدمثلی و غیرتولیدمثلی زمان اسپرم گیری برروی تمام صفات کمی وکیفی اثر معنی داری داشت (0/05>P). در فصول تولید مثلی اثر ژنتیک بر روی تمام صفات بجز حجم و pH اثر معنی دار داشت (0/05>P). در فصول تولید مثلی نژاد مرینوس مغانی نسبت به نژاد قزل مرینوس عملکرد بهتری داشت. در فصول غیرتولید مثلی فقط قوچ های نژاد قزل مرینوس فعالیت تولید مثلی داشتند که می توان از این پتانسیل در امر مدیریت تولید مثلی گوسفند استفاده نمود.