مطالعه تغییرات ماهیانه در فرآیند اسپرمانوژنز سوسمارLaudakianupta ساکن منطقه زاگرس

در این بررسی ویژگی های تشریحی و بافت شناسی بیضه و لوله های منی ساز در دوره پس از زمستان خوابی در سوسمار لوداکیا نوپتا ساکن شمال استان لرستان در رشته کوه زاگرس مورد تحقیق قرار گرفت. برای این منظور نمونه های سوسمار نر در طول ماه های فروردین تا شهریور برای مدت دو سال متوالی از منطقه مطالعاتی جمع آوری گردیدند. در آزمایشگاه غدد تناسلی از نمونه ها خارج و برای مطالعات بافت شناسی از مراحل تثبیت، آبگیری، شفاف سازی، آغشته سازی و قالب گیری عبور داده شدند. با کمک میکروتوم دوار برش های سریالی تهیه و با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی گردیدند. مقاطع تهیه شده در نهایت ز میکروسکوپ نوری مورد بررسی های کمی و کیفی قرار گرفتند.نتایج این مطالعه نشان داد که در طول ماه های فروردین تا شهریور قطر لوله های منی سار و ضخامت اپی تلیوم زایای این لوله ها کاهش پیدا میکند. به علاوه در فاصله ماه های فروردین تا اردیبهشت سلول های تناسلی در حال پشت سر گذراندن مرحله میوز یا بالغ شدن هستند و هنوز اسپرماتوزئیدی در لوله ها مشاهده نمی شود. در طول ماه های خرداد و تیر اوج فعالیت اسپرماتوژنیک اتفاق می افتد و اسپرماتوزوئیدهای بالغ به داخل لومن لوله ها آزاد میشوند. در طی ماه های مرداد تا شهریور تولید اسپرم متوقف و روند کاهشی در لوله ها شروع می گردد. به طور کلی این تحقیق مشخص کرد که در این گونه اسپرماتوژنز از نوع وابسته بوده و اوج فعالیت اسپرماتوژنیک زمانی است که طول روزها بلند و درجه حرارت محیط بالا است و در منطقه مطالعاتی این اوج با ماه های خرداد و تیر مصادف می گردد.