عناصر برنامه ی درسی سازنده گرا در آموزش پزشکی: مطالعه مروری

آموزش و انتقال اطلاعات به عنوان یکی از کارکرد های مهم آموزش پزشکی به حساب می آید. از طرف دیگر، امروزه آموزش پزشکی به شیوه سنتی و مبتنی بر سخنرانی صرف جواب گو نیست و شیوه های جدیدی می طلبد. یکی از این رویکرد ها که شیوه های جدید را در آموزش پزشکی به دنبال آورده است، آموزش با رویکرد سازنده گرایی در مقابل آموزش سنتی است. هدف این پژوهش تبیین ویژگی های برنامه درسی سازنده گرا در آموزش پزشکی است.
در این مقاله ی مروری از منابع کتابخانه ای، اسناد و مدارک مرتبط با رویکرد سازنده گرایی در آموزش پزشکی و منابع اینترنتی مختلف نظیر مقالات نمایه شده در SID، Magiran، Science direct Eric از سال2001 تا 2014 استفاده شد. با کلید واژه های فارسی و انگلیسی سازنده گرایی، آموزش پزشکی، عناصر برنامه درسی و اساتید به صورت ترکیبی و مجزا جستجو گردید. در ابتدا تعداد زیادی مقاله در جستجوی اولیه به دست آمد در مرحله ی بعد پژوهش گر آنهایی که فقط خلاصه در دسترس بود را حذف نمود و مرور مقالاتی که با موضوع ارتباط بیش تری داشتند، انتخاب و مطالب آن ها استخراج شد. بر مبنای مقالات اخیر در این زمینه به تبیین عناصر اصلی برنامه درسی با رویکرد سازنده گرا در آموزش پزشکی پرداخته شد.
در نهایت از مجموع 120 مقاله بررسی شده مستندات 37 مقاله ی مرتبط و معتبر استخراج گردید. چهار عنصر برنامه درسی شامل هدف، محتوا، روش های تدریس و ارزشیابی در قالب رویکرد سازنده گرایی مورد بررسی قرار گرفت. در این رویکرد هدف آموزش توجه بر توسعه ی تفکر انتقادی، قدرت تحلیل و کسب بینش در دانشجویان است. محتوای برنامه مبتنی بر موقعیت های واقعی و اصیل آموزشی از جمله مراکز بیمارستانی یا حداقل فیلم های آموزشی است. روش های تدریس نیز مبتنی بر روش های پویایی است که دانشجو را درگیر فرایند آموزش می کند. ارزشیابی نیز فرایند محور است و در نتیجه ابزاری برای نمره دادن نبوده بلکه ابزاری برای یادگیری است.
با توجه به عناصر اصلی برنامه درسی در این رویکرد، آموزش در حوزه پزشکی باید مبتنی بر محیط های واقعی، ابزار های عملی و آزمایشگاهی بوده و علاوه بر آن لازم است نقش دانشجویان به عنوان نقش فعال و مشارکت جو و نقش مدرسان به عنوان نقش تسهیل گر برای آماده سازی محیط یادگیری پر رنگ گردد.