تحول نقش مادران: یک استرس مهم دوران پس از زایمان(پژوهش کیفی)

تولد یک نوزاد تغییرات ژرف وگسترده ای در خانواده ایجاد می کند. به عهده گرفتن نقش «پدر و مادری» از طرفی یک فرصت مناسب برای بلوغ و رشد فردی والدین و از طرف دیگر مرحله ای با تغییردر فعالیت های معمول است که با آسیب پذیری، ترس واضطراب همراه می باشد. از آنجا که سازگاری با دوران والدی یک رویداد خاص و همراه با چالش های مختلف می باشد این تحقیق به بررسی معنا و ماهیت تحول نقش مادران در این دوران پرداخته تا بتوان آنان را در مسیر پذیرش این نقش ها و سازش با آن یاری داد.
این پژوهش کیفی و به روش پدیده شناسی است. داده ها ازطریق انجام مصاحبه عمیق با 15 زن که در دوران پس از زایمان به سر برده و از تاریخ 23/12/83 تا تاریخ 15/4/84 در بخش های پس از زایمان بیمارستان ها و یا مراکز بهداشتی درمانی شهر اصفهان حضور داشته اند، به دست آمده است. نمونه گیری به روش مبتنی بر هدف بوده و تا اشباع داده ها ادامه یافته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات هم از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شده است.
با توجه به نتایج پژوهش، تلاش برای ایجاد تعادل بین نقش والدی(مراقبت از نوزاد و مشکلات شیردهی)، نقش فردی(مراقبت ازخود، دستیابی به خوداتکایی و اعتماد به نفس)، نقش همسری(وظایف همسرداری، صرف وقت برای با همسر بودن)، نقش خانوادگی(تعامل با سایر اعضای خانواده، انجام فعالیت های روزانه، تنظیم خانواده و...) ونقش اجتماعی(کار بیرون از منزل) و مسئولیت های حاصل از آنها از جمله چالش های مهم فکری مادران در این دوران است.
با توجه به تاثیر عوامل مختلف از جمله سن والدین،کیفیت رابطه والدین، میزان تجربه قبلی با تربیت کودکان، سیستم های حمایتی والدین، وضعیت اجتماعی، اقتصادی و... بر تغییر نقش مادری یا پدری وبا در نظر گرفتن پیچیده بودن تکامل وبلوغ خانواده، اهمیت نقش مراقبین بهداشتی در جهت آماده سازی مادران برای دوران والدی وقبول مسئولیت ها و نقش جدیدشان از جمله مباحثی است که توجه به آن برای متصدیان امر مراقبت ازمادران دردوران بارداری، بسیار ضروری به نظر می آید.