بررسی تاثیر حفاری تمام مقطع تونل مترو بر روی ساختمان های مجاور (مطالعه موردی؛ خط یک متروی تبریز)

رشد جمعیت در اکثر شهرها باعث افزایش نیاز به اجرای زیرساخت ها شده است. هرچه محیط شهری شلوغ تر و فضای سطحی محدودتر شده، نیاز به ایجاد سازه های زیرسطحی مانند تونل ها برای تا مین این زیرساخت ها، بیشتر احساس می شود. از جمله مشکلات حفاری این تونل ها نشست ناشی از حفاری و اثرات مخرب احتمالی آن برای ساختمان های واقع در سطح زمین است. از این رو تعیین مقدار نشست ناشی از حفاری های زیرزمینی و مقایسه با مقدار نشست مجاز ساختمان ها امری بسیار مهم و قابل توجه است. با مرور ادبیات فنی موجود در این زمینه به طور کلی می توان روش های توسعه داده شده برای پیش بینی نشست را در سه بخش روش های تجربی، تحلیلی و عددی تقسیم بندی کرد. در این تحقیق پس از بررسی نشست سطح زمین ناشی از تونل سازی در حالت بدون حضور ساختمان با استفاده از روش های تجربی و تحلیلی، تاثیر وجود ساختمان ها بر روی تغییرات ایجاد شده در سطح زمین و همچنین تاثیر تونل سازی بر روی جابجایی پی ساختمان ها و خسارات و آسیب های ناشی از این جابجایی ها توسط روش عددی مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه موردی در این تحقیق قسمت کمعمق تونل خط یک متروی تبریز است. مدل سازی عددی توسط نرم افزار PLAXIS3D TUNNEL انجام شده است. نتایج حاصل از مدل سازی عددی نشان می دهد که با افزایش صلبیت ساختمان، میزان نشست ناشی از حفاری تونل کاهش می یابد و هرچه سطح مقطع ساختمان ها در مجاورت تونل بیشتر باشد نشست پی آن ها کمتر و یکنواخت تر خواهد بود. منحنی های نشست سطحی نشان می دهد که با افزایش عمق تونل از مقطع اول به مقطع دوم، نشست های برآورد شده با روش تحلیلی کاهش پیدا کرده و محدوده تاثیر حفاری بیشتر شده است. این روند برای روش عددی حالت معکوس دارد. همچنین در قسمت مورد مطالعه عبور تونل از زیر ساختمان های مجاور تاثیر ناچیزی روی آن ها داشته است.