تهیه نقشه کاربری اراضی و ارزیابی توان کاربری دیم زارهای حوضه آبخیز زیلبرچای برای تبدیل به کشت علوفه براساس عامل شیب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

در این تحقیق حوضه آبخیز زیلبر چای آذربایجان شرقی-غربی پس از تهیه نقشه کاربری اراضی و نقشه شیب با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی از نظر توان اکولوژیکی کاربری دیم برای تبدیل به علوفه کاری مورد ارزیابی قرار گرفت. نقشه شیب از مدل رقومی ارتفاع و نقشه کاربری دیم از تصاویر ماهواره ای لندست، عکس های هوایی و با کنترل میدانی تهیه شد. سپس نقشه کاربری با نقشه شیب مقایسه و عرصه های دیم گسترش یافته در شیب بالاتر از 12 درصد برای تبدیل به علوفه کاری نقشه سازی گردید. نتایج نشان داد: تفکیک اراضی زراعی از مراتع با توجه به مقیاس، ابزار کار و سطوح اراضی زراعی دیم با مشکل مواجه بوده و لذا اراضی دیم و مرتع به صورت کمپلکس نقشه سازی شد. صحت نقشه تهیه شده حدود 77 درصد و ضریب کاپا 72/0 برآورد گردید. سطح کل دیم زارهای دایر و رها شده حوضه 9364 هکتار برآورد شد. حدود 5555 هکتار از اراضی دیم فعلی در شیب بالاتر از 12 درصد گسترش دارد که از آن حدود 2352 هکتار در شیب های بین 20 تا 30 درصد و 3203 هکتار در شیب های بین 12 تا 20 درصد است. از نظر توان اکولوژیکی این اراضی باید به کاربری غیر از دیم کاری و به صورت طبیعی که همانا علوفه کاری است اختصاص داشته باشد. چرا که در صورت تداوم استفاده فعلی و با توجه به شخم در جهت شیب عملا کمک به تخریب بیش تر این اراضی کرده و باعث از دست دادن آب و خاک در طول زمان می گردد. درصورت تبدیل به علوفه کاری، تولید این اراضی می تواند تا 11110 تن علوفه در سال برسد. در این صورت در مقایسه با گندم در همین سطح، تولید 4/2 برابر شده و هم چنین کنترل فرسایش و حفاظت آب و خاک به نحو مطلوب تری انجام خواهد شد.