پهنه بندی آب و هوایی شمال و شمال غرب ایران با استفاده از تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای

شناخت ویژگی های طبیعی هر منطقه ای به خصوص ویژگی آب و هوایی، می تواند در امر برنامه ریزی و آمایش آن سرزمین نقش عمده ای ایفا کند. پهنه بندی اقلیمی هر منطقه ای جهت شناخت توان های محیطی و بهره برداری از آن ها، و در مقابل شناخت محدودیت ها و حوادث طبیعی جهت پیش بینی و مقابله، ضروری می باشد. با توجه به تنوع محیطی، به ویژه تنوع آب و هواحاکم بر منطقه شمال و شمال غرب ایران، در این پژوهش به پهنه بندی اقلیمی این منطقه پرداخته شد. برای این منظور از داده های میانگین سالانه 18 مولفه آب و هوایی در 34 ایستگاه سینوپتیک منطقه با دوره آماری مشترک 21 ساله (2005 - 1985) استفاده شده است. روش مورد استفاده برای این مطالعه، روش تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ایمی باشد. در تحلیل عاملی با اعمال روش مولفه های اصلی، 18 عنصر اقلیمی منطقه در 5 عامل خلاصه شدند. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارت از عامل رطوبی - بارشی، حرارتی، باد، تندری و گرد و غبار می باشند. این عوامل در مجموع 35/93 درصد رفتار اقلیمی منطقه را تبیین می کنند. بعد از تعیین عامل ها، با استفاده از روش تحلیل خوشه ایادغام بر اساس روش وارد، و معیار فاصله ی اقلیدسی، ایستگاه های منطقه از نظر ویژگی عامل ها گروه بندی شده و10 ناحیه اقلیمی در بخش شمال و شمال غرب ایران شناسایی گردید.