بررسی نقش عوامل زیست اقلیمی بر شیوع بیماری سالک در شهرستان سبزوار: مطالعه موردی

لیشمانیوز (سالک)، بیماری پوستی ایجاد شده به وسیله انواع مختلف از تک یاخته لیشمانیاست که هر نوع آن در منطقه جغرافیایی خاصی دیده می شود. این پژوهش به منظور بررسی نقش شرایط اقلیمی بر شیوع بیماری سالک در شهرستان سبزوار در طی سال های 88-1382 انجام شده است.
داده های هواشناسی به صورت روزانه (حداقل، حداکثر و میانگین درجه حرارت، ساعات آفتابی، بارش و رطوبت نسبی) و اطلاعات مربوط به میزان شیوع سالک در سطح شهرستان در دوره مذکور، تهیه و از طریق روش همبستگی پیرسون، تاخیر زمانی و سری های زمانی تجزیه و تحلیل شده است.
حداکثر بروز بیماری در شش ماه دوم سال به ویژه در فصل پاییز و در گروه سنی 20-10 سال اتفاق می افتد. هم چنین بیش ترین موارد بروز در بین زنان و از نوع سالک مرطوب (روستایی) می باشد. علاوه بر این، هم بستگی مثبت ضعیف بین رطوبت نسبی و بارش و نیز هم بستگی معکوس ضعیف بین ساعات آفتابی و درجه حرارت با بیماری مشهود است. البته قابل ذکر است که با بررسی تاخیر زمانی(2،1 و 3 ماهه)، میزان همبستگی ها با سطح اطمینان 95 درصد افزایش یافته است. به طوری که هم بستگی با تاخیر زمانی 3 ماهه بین رطوبت نسبی و بارش با بروز و شیوع بیماری مثبت و قوی (به ترتیب r=0.82 and P=0.006 و r=0.88 and P=0.002) و نیز همبستگی بین درجه حرارت و ساعات آفتابی با بیماری، معکوس و قوی (به ترتیب r=-0.80 and P=0.01 و r=0.77 and P=0.01) می باشد.
با توجه به وجود ارتباط بین عوامل اقلیمی با لیشمانیوز جلدی (سالک) در مناطق کویری توصیه می شود اقدامات لازم برای کنترل و شناسایی عوامل اقلیمی مساعد کننده رخداد بیماری صورت گیرد.