تاثیر سه شدت چرا بر عملکرد اندام های هوایی و زیرزمینی گونه های Festuca ovina و Alopecurus textilis در منطقه شابیل (شمال سبلان)

در این تحقیق اثر شدت های مختلف چرای دام بر روی اندام های زیرزمینی و هوایی دو گونه Festuca ovina L. و Alopecurus textilis Boiss. در مراتع شمال سبلان در منطقه شابیل بررسی شد. نمونه برداری در شدت های چرایی سبک، متوسط و سنگین در زمان گلدهی (نیمه دوم خرداد، 1392) انجام شد. ابتدا درهر سایت از سطح ترانسکت 90 متری عمود بر جهت شیب 10 پلات یک مترمربعی برای تعیین تولید کل و سهم هریک از گونه ها در تولید نمونه گیری شد. سپس در هر سایت 3 ترانسکت 50 متری علاوه بر ترانسکت قبلی به صورت تصادفی برای بررسی اثرات چرا و عکس العمل اندام های مختلف هوایی و ریشه نسبت به چرا مستقر شد و در هر یک از این ترانسکت ها 10 نقطه تصادفی انتخاب و در هر نقطه نزدیکترین گیاه مورد مطالعه به نقطه تصادفی برای هر گونه تعیین و نمونه برداری انجام شد. پس از توزین، نسبت وزن زیتوده زیرزمینی به هوایی تعیین شد. نتایج حاصل از تجزیه رگرسیونی و همبستگی برای تعیین رابطه بین پارامتر های طول ریشه و ارتفاع هوایی و وزن ریشه و بیوماس هوایی ارتباط معنی داری را بین پارامترها نشان داد (P<0/01). همچنین برای مقایسه میانگین طول و وزن اندام ها تحت شدت های مختلف چرا از آنالیز واریانس و آزمون توکی استفاده شد. نتایج نشان داد تفاوت معنی داری بین شدت های مختلف چرایی وجود دارد (P<0/01). نتایج حاصل از تجزیه واریانس و آزمون توکی نشان داد که طول ریشه در چرای سبک، متوسط و چرای سنگین دارای اختلاف معنی داری است (P<0/01). بیشترین طول ریشه در هر دو گونه در چرای سبک و کمترین طول در چرای سنگین مشاهده شد. وزن ریشه نیز در چرای سبک، متوسط و سنگین با یکدیگر اختلاف معنی داری داشت (P<0/01). در مجموع در هر دو گونه بیشترین وزن ریشه را در چرای سبک و کمترین مقدار را در چرای سنگین داشتند. با توجه به نتایج کاهش بیوماس اندام های هوایی و زیرزمینی گیاهان ارتباط مستقیم با شدت چرا و حجم برداشت از اندام های هوایی داشته و رشد و توسعه ریشه در منطقه چرای سنگین به شدت محدود می شود.