ارائه روش معتبرسازی اندازه گیری اسیدفولیک در آرد و نان غنی شده به روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) با به کارگیری دتکتور فلورسانس

عمل غنی سازی آرد به عنوان مناسب ترین حامل جهت جبران کمبود آهن و اسیدفولیک در جیره غذائی، در سال های اخیر موردتوجه مسئولین بهداشت قرار گرفته است و از آنجائی که موضوع کنترل کیفی و کمی مواد غذایی از مباحث مهم در ارتباط با سبد غذایی افراد در هر جامعه محسوب می شود لذا در این خصوص لازم است تا انواع مواد موجود در مواد غذایی ازجمله اسیدفولیک مورد آنالیز واقع گردد. روش های متعددی برای اندازه گیری اسیدفولیک در مقالات علمی ارائه گردیده است، ولی عملا«روش دقیق، آسان و مورداطمینانی تابه حال در ایران گزارش نشده است که در این تحقیق با توجه به مطالعات انجام یافته و بررسی مقالات متعدد در این زمینه، روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا با استفاده از دتکتور فلورسانس به دلیل حساسیت بالا برای آنالیز میزان اسیدفولیک در نمونه های آرد و نان غنی شده طراحی گردید.
از آنجائی که اسیدفولیک خاصیت فلورسانس نداشته ما در این پروژه سعی نمودیم ساختمان شیمیائی این ویتامین را به کمک پرمنگنات به فرم فلئوروفور تبدیل نمائی ام. در این روش، پس از رسم منحنی کالیبراسیون استاندارد و استخراج اسیدفولیک از نمونه آرد و نان، میزان آن توسط دستگاه HPLC مورداندازه گیری قرار می گیرد. جهت تشخیص و اندازه گیری مقادیر اسیدفولیک از دتکتور فلورسانس با طول موج تحریکی 296 نانومتر و طول موج نشری 440 نانومتر استفاده گردید. زمان بازداری برای اسیدفولیک 1/07 دقیقه به دست آمد. به عنوان فاز متحرک مخلوطی از متانول و آب دیونیزه به نسبت 20 به 80 استفاده شد. سرعت جریان فاز متحرک 1 میلی لیتر در دقیقه تنظیم گردید. سیستیم HPLC شامل یک پمپ گرادیانت، ستون از نوع C18 به طول 10 سانتیمتر و قطر 4/6 میلی متر بود.
منحنی کالیبراسیون در فاصله غلظتی 8-0/1 میکروگرم بر لیتر در محدوده خطی قرار دارد و در این روش حد تشخیص 0/03 میکروگرم بر لیتر حاصل گردید. منحنی جذب اسیدفولیک در زمان 1/12 دقیقه ظاهر گردید. نتایج آنالیزها نشان دادند که ضریب تغییرات درون روزی برای 3 غلظت ذکرشده، بین 2/37 – 0/07 میکروگرم بر لیتر 5 قرار داشت. برای تغییرات بین روزی نیز 3 غلظت مختلف ذکرشده موردبررسی قرار گرفتند. نتایج آنالیز آن ها نیز نشان داد که ضریب تغییرات بین روزی بین 7/82 –3/09 میکروگرم بر لیتر قرار داشت. این آزمایش ها سه بار بر روی هر نمونه انجام شد. بررسی نتایج نشان دهنده استخراج حدود 72درصد در نمونه های آرد و نان هست. مقدار اسیدفولیک در آردها و نان ها به ترتیب 102 و 85 میکروگرم بر 100 گرم را نشان می دهد که گویای کاهش 16/67 درصدی از مقدار اسیدفولیک در طی پروسه تهیه نان می باشد.
روش ما نشان داد که می تواند به عنوان یک روش آنالیز برای کنترل و اندازه گیری مقدار اسیدفولیک در آردهای غنی شده در آزمایشگاه های کنترل غذا و دارو به عنوان یک روش ساده و دقیق برای تعیین مقدار اسیدفولیک مورداستفاده قرار گیرد. نتایج حاصل از آنالیزها در خصوص میزان تکرارپذیری، صحت و دقت روش، میزان درصد بازیافت و حد تشخیص روش، همگی بیانگر اعتبار علمی و عملی این روش آنالیز می باشند و نیز همخوانی نتایج به دست آمده با نتایج سایر منابع علمی تائید کننده این مسئله می باشد.