ارزیابی سیاستهای مواجهه با بحران حوضه آبریز دریاچه ارومیه با رویکرد پویایی شناسی سیستم

دریاچه ی ارومیه بزرگ ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخوردار است. متاسفانه در سال های اخیر به علت مشکلات مختلف و پیچیده، تراز آب دریاچه به شدت کاهش یافته و ادامه ی حیات دریاچه به مخاطره افتاده است چنانچه طی 10 سال اخیر حدود نیمی از مساحت دریاچه به دشت های نمک تبدیل شده است. پژوهش های بسیاری در حوضه ی آبریز ارومیه انجام شده ولی اکثر آن ها از مدل سازی پویایی حوضه ی آبریز به عنوان یک سیستم، در افق درازمدت عاجز می باشند. در این مقاله در راستای تبیین بحران دریاچه ارومیه به تبیین عوامل موثر در کاهش تراز آب دریاچه ی ارومیه پرداخته شده است. علاوه بر این، مدل شبیه سازی حوضه ی آبریز دریاچه با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم ها توسعه داده شده است. مدل توسعه داده شده از طریق مقایسه با داده های تاریخی اعتبارسنجی شده و نتایج شبیه سازی نشان دهنده ی دقت بالای مدل (حدود 97%) می باشد. سه سیاست برای افزایش دبی ورودی و تراز آبی دریاچه پیشنهاد و مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان دهنده ی آن است که سیاست ترکیبی اثربخشی بیشتری نسبت به دو سیاست دیگر دارد. همچنین پس از اعمال سیاست های پیشنهادی، پیش بینی برای حجم دریاچه تا سال 1405 براساس مدل پیشنهادی صورت گرفته است.