کانی شناسی و زمین شیمی مواد اولیه، کلینکر، سیمان پرتلند و گرد و غبار تولید شده در کارخانه ی سیمان نکاء، استان مازندران

سیمان پرتلند از گرما دادن مواد خام اولیه (سنگ آهک، خاک رس) در دمای حدود 1500 درجه ی سانتی گراد که تشکیل کلینکر را می دهد، تولید می شود. در همین راستا کانی شناسی و زمین شیمی مواد اولیه، کلینکر، سیمان پرتلند و گرد و غبار کارخانه سیمان نکاء با میکروسکوپ قطبنده، پراش پرتوایکس و فلوئورسانی پرتو ایکس انجام شد. نتایج بیانگر وجود کانی کلسیت در سنگ آهک، مونت موریلونیت، کوارتز، کلسیت، آلبیت، موسکوویت، هورنبلند، ارتوکلاز و کلریت در خاک رس، هماتیت در سنگ آهن، کوارتز، پلازیوکلاز، تورمالین در مواد سیلیسی و ژیپس در سنگ گچ بوده اند. کلسیت کانی اصلی و کوارتز، موسکوویت – ایلیت و کلریت کانی های فرعی غبار کوره سیمان نکاء بوده اند. بررسی کانی شناسی کلینکر و سیمان پرتلند حاکی از وجود کانی هایی از سیلیکات های کلسیم و براون میلریت در کلینکر و کانی هایی از سیلیکات های کلسیم (تری کلسیم سیلیکات، دی کلسیم سیلیکات)، لارنیت، ژیپس، براون میلریت (تتراکلسیم آلومینوفریت) و کلسیت در سیمان پرتلندند. سیلیکات های کلسیم (تری کلسیم سیلیکات، دی کلسیم سیلیکات) و لارنیت کانی های اصلی و ژیپس و براون میلریت (تتراکلسیم آلومینوفریت) کانی های فرعی غبار آسیاب سیمان نکاء را تشکیل می دادند. در نمودار فازی سیستم ((CaO - Al2O3 - SiO2 ترکیبات شیمیایی شاخص سنگ آهک درگوشه ی CaO و خاک رس در منطقه ی تریدیمیت، مادامی که کلینکر و سیمان پرتلند در مثلث بین C3S - C2S - C3A قرار می گیرند. بر اساس روابط بوگه، کلینکر و سیمان پرتلند نکاء با استاندارد بین المللی سیمان همخوانی دارد.