تاثیر قرق بر شاخص های اکولوژیکی سلامت مرتع با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز (مطالعه موردی: مرتع جبالبارز جیرفت)

شاخص های سطح خاک و ویژگی های عملکردی مرتع به محققان کمک می کنند که در مورد اثر فعالیت های مدیریتی اعمال شده، قضاوت نمایند. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر قرق در مرتع جبالبارز (جیرفت) بر شاخص های اکولوژیکی سلامت مرتع با استفاده از روش تحلیل عملکرد چشم انداز بود. به منظور مقایسه اثر قرق بر فاکتورهای خاک و پوشش گیاهی در کنار منطقه مورد مطالعه یک مرتع غیرقرق در نظر گرفته شد. برای تعیین سه ویژگی پایداری، نفوذپذیری و چرخه مواد غذایی 11 شاخص سطح خاک (3 ترانسکت 50 متری) بررسی گردید. نتایج نشان داد که در منطقه قرق هرچند میانگین طول قطعات اکولوژیک کمتر (0/73 متر) از شاهد (0/87 متر) بود، ولی میانگین طول میان قطعات در منطقه شاهد 1/5 برابر منطقه قرق بود. همچنین شاخص نظام یافتگی در قرق (1) بیش از منطقه شاهد (0/39) بود. مقایسه شاخص های عملکردی در قطعات و بین قطعات در منطقه قرق و شاهد نشان داد که شاخص های سلامت در قطعات اکولوژیکی میانگین مقادیر بیشتری نسبت به میان قطعات داشتند. هرچند شاخص های پایداری (54/87)، نفوذپذیری (29) و چرخه عناصر غذایی (17/40) در قرق بیشتر از شاهد بود، ولی تفاوت معنی داری به لحاظ سه شاخص بین دو منطقه مشاهده نشد (p‹ 0.05). مدل رگرسیونی نشان داد که در قرق عوامل ناهمواری سطحی، پایداری در برابر رطوبت و طوقه گیاهان و در منطقه شاهد طوقه گیاهان، پایداری در برابر رطوبت و مقاومت خاک سطحی به تخریب، به ترتیب بیشترین سهم را در شاخص های سلامت مرتع داشتند. به طور کلی نتایج مطالعه حاضر حاکی از اثربخشی عملیات قرق در منطقه مذکور در مقایسه با غیرقرق بود.