بررسی توزیع ژن های مقاوم به ویروس موزائیک معمولی لوبیا در ژنوتیپ های لوبیا (Phaseolus vulgaris L.) با استفاده از نشانگرهای مولکولی اسکار

به منظور تعیین پتانسیل ژنتیکی مقاومت برخی از ژنوتیپ های لوبیا نسبت به ویروس موزائیک معمولی لوبیا، دو آزمایش مجزا هر یک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 25تیمار (ژنوتیپ های لوبیا) و سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز اجرا گردید. آزمایش اول در شرایط نرمال و آزمایش دوم در شرایط آلودگی با ویروس موزائیک معمولی لوبیا انجام شد. آلوده سازی مزرعه در دو مرحله (برای اطمینان بیشتر) ظهور برگ های کوتیلدونی و ظهور اولین سه برگچه به صورت مکانیکی و با پودر کارباراندوم انجام گردید.پس از 21روز از آلودگی اول، جهت انجام آزمون الایزا از بوته های هر کرت که دارای علایم ظاهری بودند، نمونه گیری شد. جهت تعیین آلودگی از روش PTA- ELISA استفاده گردید. براساس نتایج به دست آمده، ژنوتیپ هایی که دارای ژن I و حداقل یکی از ژن های bc-3 و bc-12 بودند، به طور معنی داری (P-value=0.001) نسبت به سایر ژنوتیپ ها افت عملکرد کمتری را در شرایط آلودگی نشان دادند. کمترین میزان تغییرات عملکرد مربوط به ژنوتیپ WA8528-9 (67/5درصد) بود که حاوی ژن های I و bc-3 بود. در بین کل ژنوتیپ ها، ژنوتیپ11805 تنها نمونه ای بود که هر سه ژن I، bc-3 و bc-12 را داشت. میزان تغییرات عملکرد این ژنوتیپ نیز نسبتا کم (05/9درصد) بود. درکل،60درصد ژنوتیپ ها حاوی ژن I، 44درصد دارای ژن bc-3 و 8درصد حاوی ژن مغلوب bc-12 بودند. از دیگر نتایج مهم این تحقیق، واکنش منفی دو ژنوتیپ Local Khomein و Capsoli در آزمون الایزا نسبت به ویروس موزائیک معمولی لوبیا و همچنین تغییرات عملکرد کمتر از میانگین کل این ژنوتیپ ها بود. از آنجایی که این دو ژنوتیپ فاقد هر سه ژن مقاوم مورد بررسی بودند، لذا این احتمال وجود دارد که ترکیبات ژنی مقاوم جدید در ژنوتیپ های Local Khomein و Capsoli وجود داشته باشد. بنابراین باتوجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق پیشنهاد می شود در مطالعات اصلاحی آتی در خصوص ارقام مقاوم به ویروس موزائیک معمولی لوبیا به این دو ژنوتیپ اخیر توجه ویژه ای بشود.