مه موج احتمالی در جنوب کاسپین حاصل از رخداد یک زمین لرزه سترگ

حوضه جنوب کاسپین با بلندی های البرز مرکزی در جنوب و کوه های تالش در سوی جنوب باختری در بر گرفته می شود. بلندی های البرز مرکزی با راستای خاوری- باختری و تالش با راستای شمالی- جنوبی بخشی از کمربند لرزه ای آلپ- هیمالیا به شمار می آیند. گسله خزر (کاسپین) با درازایی بیش از 450 کیلومتر و گسله آستارا با درازای 110 کیلومتر به -عنوان مرز شمالی البرز مرکزی و مرز خاوری کوه های تالش در جایی که سنگ های مزوزوئیک و پالئوژن بر روی نهشته های جوان دشت ساحلی جنوب کاسپین رانده شده، مشاهده می گردند. بر پایه پژوهش های ریخت زمین ساختی و پارینه لرزه-شناسی گمان می رود که بخش بزرگی از کوتاه شدگی کنونی در البرز بر روی دامنه شمالی کوه و در امتداد پهنه گسلی خزر متمرکز باشد. چنین مرزی را می توان به عنوان پیشانی همبری بین البرز و حوضه کاسپین جنوبی تفسیر نمود. مطالعات اخیر چینه نگاری نهشته های هلوسن پلیوستوسن در خاور دره هراز نشانگر نرخ فروکاوی برابر mm/yr 25/ 1در 12 هزار سال گذشته است. با فرض ارتباط فروکاوی با عملکرد مولفه شاقولی بر روی گسله خزر، کوتاه شدگی شمالی- جنوبی بر روی این گسل با شیب35 به سوی جنوب برابر با mm/yr 5/ 2 برآورد می گردد که تنها یک دهم از میزان کل کوتاه-شدگی (mm/yr2±5) البرز می باشد. بر پایه مشاهدات لرزه ای و ژئوفیزیکی گسله خزر نیز چون گسله آستارا به عنوان سامانه فعال و اصلی در لبه جنوب باختری حوضه کاسپین جنوبی به صورت سامانه گسلی پیشرونده به زیر دریا کشیده شده است. رخداد زمین لرزه های بسیاری را می توان نتیجه جنبش شاخه های گوناگون این سامانه های گسلی در پهنه های خشکی و آبی حوضه کاسپین جنوبی دانست. بر پایه هندسه حوضه، گسله های پیشرونده به سوی شمال یا خاور و شیب کرانه ای، افزون بر بیش از 20 کیلومتر ستبرای نهشته ای نئوژن و کواترنری حوضه کاسپین جنوبی در انگاره ای با احتمال رخداد یک فعالیت لرزه ای (M ≥ 7) بر روی گسله خزر یا گسله آستارا یا یکی از شاخه های پیش رانده شمالی و خاوری آن ها به عنوان نزدیک ترین گسله های جنبا به این دریاچه بزرگ رخداد گسلش های زمین لرزه ای و یا زمین لغزش های زیردریایی توانایی تولید مه موج در کرانه های پرشیب جنوبی را خواهند داشت.