تعیین فراوانی و پیامد انواع خونریزی های تروماتیک مغزی در بیماران مراجعه کننده به بیمارستان بعثت شهر همدان طی سالهای 1391 و 1392

آسیب های تروماتیک مغزی تهدیدی برای سلامت جوامع می باشند و 9% از مرگ ها در سراسر دنیا در اثر این نوع آسیب ها ایجاد می شوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین فراوانی انواع خونریزی های تروماتیک مغزی و بررسی عوامل موثر بر پیامد حاصل از درمان این بیماران انجام شد.
در یک مطالعه گذشته نگر به صورت سرشماری پرونده 640 بیمار مراجعه کننده طی سال های 1391 و 1392 به اورژانس بیمارستان بعثت شهر همدان مبتلا به خونریزی های تروماتیک مغزی که در سی تی اسکن مغزی دارای شواهد خونریزی در طی 6 ساعت اول بعد از تروما بودند، مورد بررسی قرار گرفت. در مورد بیمارانی که در بیمارستان فوت شده بودند، پیامد خونریزی مشخص بود و برای تعیین پیامد 6 ماهه خونریزی در بیمارانی که حین ترخیص از بیمارستان زنده بودند، با این بیماران یا خانواده آنها مصاحبه تلفنی انجام و مقیاس پیامد گلاسکوی بیمار مشخص گردید. داده ها وارد نرم افزار آماری SPSS ویرایش 18 شدند و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون آماری کای اسکوار آنالیز شدند. سطح معنی داری آزمون ها کمتر از 05/0 در نظر گرفته شد.
میانگین سنی در مردان و زنان به ترتیب 88/20±42/38 و27/24± 59/43 سال بود. 100 نفر (41/71%) از بیماران مرد بودند. در 413 بیمار (53/64%) خونریزی ایزوله وجود داشت.خونریزی ساب آراکنوئید با 261 مورد (78/40%) بیشترین نوع خونریزی را تشکیل می داد. فراوانی تمامی خونریزی های تروماتیک مغزی اعم از ایزوله و ترکیبی در مردان بیش از زنان بود (01/0≥P). فراوانی خونریزی های تروماتیک مغزی در گروه سنی 16 تا 30 سال بیش از سایر گروه های سنی بود (207 نفر معادل 34/32%) (001/0≥P). مقیاس کمای گلاسکو بدو ورود در 287 مورد (8/44%) از بیماران 14یا 15 و در 223 مورد (8/34%) از بیماران 3 تا 8 بود. پیامد خونریزی های مغزی در 228 نفر (6/35%) از بیماران مورد مطالعه مرگ یا وضعیت نباتی پایدار بود (مقیاس پیامد گلاسکو: 2-1). در 86 نفر (4/13%) از بیماران ناتوانی شدید وجود داشت (مقیاس پیامد گلاسکو: 3). در بین خونریزی های ایزوله 125 نفر (65/88%) از بیماران مبتلا به خونریزی اپی دورال، 47 نفر (84/38%) از مبتلایان به هماتوم ساب دورال، 52 نفر (74/54%) از مبتلایان به خونریزی ساب آراکنوئید و 38 نفر (86/67%) از مبتلایان به خونریزی اینتراونتریکولار، خونریزی اینتراکرانیال بهبود یافته یا دچار ناتوانی متوسط شدند (مقیاس پیامد گلاسکو: 4 و 5). مقیاس کمای گلاسکو در 64 بیمار (19/28%) از بیمارانی که خونریزی ترکیبی داشتند 4 یا 5 بود (001/0≥ P).
طبق نتایج به دست آمده خونریزی های تروماتیک مغزی در جوانان شایع تر بوده و خونریزی ساب آراکنوئید شایعترین نوع خونریزی تروماتیک مغزی است که به تنهایی و یا همراه با سایر خونریزی ها دیده می شود و بین خونریزی های ایزوله، هماتوم اپی دورال بیشترین فراوانی را دارد. نوع خونریزی های تروماتیک مغزی با سن، جنس، نوع تروما و مقیاس کمای گلاسکو اولیه ارتباط دارد و نوع تروما با سن و جنس مرتبط است. سن، مقیاس کمای گلاسکو بدو ورود، نوع تروما و نوع خونریزی بر روی پیامد خونریزی های تروماتیک مغزی تاثیرگذار هستند و پیامد بیماری ارتباطی با جنس ندارد.