بررسی الگوهای رفتاری خانوارها در رابطه با طرح تفکیک زباله در مبدا (مطالعه موردی شهر مشهد)

با توجه به افزایش تولید زباله و کمیابی اراضی تخصیص یافته برای دفن زباله در حوزه شهری، دل نگرانی های حاصل از خسارت های اکولوژیکی ناشی از زباله های خطرناک و زیان وارده به محیط زیست، مدیریت زباله های شهری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار شده است. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات پیمایشی 391 خانوار شهر مشهد در سال 1391 و بهره گیری از الگوی توبیت به روش دو مرحله ای هکمن، الگوهای رفتاری خانوارها در حوزه تفکیک زباله در مبدا بررسی شده است. بررسی اثر نهایی متغیرهای الگوی پروبیت نشان داد دیدگاه درباره تاثیر تفکیک زباله بر نظافت شهر با تاثیر مثبت و انگیزه اقتصادی با تاثیر منفی بر تصمیم خانوارها به تفکیک کاغذ، شیشه و زباله های تر نقش دارد. تاثیر متغیر وجود باغچه بر روی تصمیم به تفکیک زباله تر مثبت و تاثیر متغیرهای پرداخت های غیر مستقیم به عوامل جمع آوری زباله و درآمد بر روی تصمیم به تفکیک زباله منفی است. متغیرهای وجود باغچه تاثیر مثبت و پرداخت های غیر مستقیم به عوامل جمع آوری زباله و درآمد بر تصمیم به تفکیک زباله های تر خانوارها تاثیر منفی دارد. همچنین نتایج حاصل از برازش الگوی رگرسیون خطی (مرحله دوم) بیانگر تاثیر مثبت دیدگاه درباره تاثیر تفکیک زباله بر نظافت شهر و تاثیر منفی پرداخت های غیر مستقیم به عوامل جمع آوری زباله و انگیزه اقتصادی بر میزان تفکیک زباله های تر دارد. با توجه به یافته ها، به منظور افزایش میزان تفکیک زباله توسط خانوارها، آموزش خانوارها در ارتباط با مسائل زیست محیطی زباله ها و چگونگی تفکیک اصولی و صحیح زباله های قابل بازیافت و ایجاد سازوکارهای مناسب انگیزشی در خانوارها برای کاهش تولید زباله و افزایش مشارکت در نظام تفکیک زباله ها به برنامه ریزان این عرصه پیشنهاد شد.