بررسی دیدگاه های صاحبنظران حوزه گفت وگو، استادان ارتباطات و روزنامه نگاران

روزنامه نگاری گفت وگو زمینه مطالعاتی و حرفه ای جدیدی است که به سبب اهمیت یافتن گفت وگو در رسانه ها مورد توجه جدی محافل علمی، آکادمیک و حرفه ای و مجامع بین المللی از جمله یونسکو قرار گرفته است. مسئله پژوهش حاضر بررسی و تبیین مبانی و مولفه های روزنامه نگاری گفت وگو و وضعیت آن در رسانه های ایران است. چهارچوب مفهومی این تحقیق بر پایه بسط مفهوم حوزه توسعه مجاور[1] لو ویگوتسکی و تلفیق آن با منطق گفت وگویی میخائیل باختین، کنش ارتباطی و حوزه عمومی یورگن هابرماس و ارتباطات مشارکتی جان سرواس تنظیم شده و در قالب الگوی توسعه فرهنگی در حوزه توسعه مجاور رسانه ای، ویژگی ها و الزامات روزنامه نگاری گفت وگو را طراحی کرده است. روش پژوهش برای انجام این مطالعه، مصاحبه عمقی با متخصصان است که به صورت هدفمند با 21 تن از استادان ارتباطات، روزنامه نگاران و صاحبنظران حوزه گفت وگو انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد روزنامه نگاری گفت وگو مبتنی بر ارزش های نوینی چون حقیقت گرایی، راه حل گرایی، فرایندمداری و مردم گرایی است و به ارزش های کلاسیک هم در ذیل آنها توجه می کند. همچنین تلفیق روزنامه نگاری حرفه ای با ژانرهای نوینی مانند روزنامه نگاری شهروندی، شبکه ای و کنشگر، بیشتر با روزنامه نگاری گفت وگو مناسبت دارد. در عین حال روزنامه نگاری گفت وگو در حال حاضر فاقد جایگاه و کارکرد مناسب خود در کشور ماست اما می توان به وسیله آموزش سواد رسانه ای به عموم، آموزش های عمومی، تخصصی و حرفه ای درباره زمینه ها، لوازم و کارکرد روزنامه نگاری گفت وگو و تهیه مرامنامه ای عملیاتی، این نوع روزنامه نگاری را ترویج کرد.