انتخاب پروژه های سرمایه گذاری حمل و نقل با توجه به عدالت فضایی (مطالعه موردی: شبکه حمل و نقل شهر اصفهان)

از دیدگاه سیاستگذاران حمل ونقل، یکی از راهبردهای دستیابی به توسعه پایدار در نظر گرفتن عدالت از ابعاد مختلف است. یکی از انواع عدالت که جهت انتخاب پروژه های زیرساخت حمل ونقل از اهمیت ویژه ای برخوردار است، عدالت فضایی است که همان عدالت در میان نواحی مختلف محدوده مورد مطالعه است. در این مقاله مدلی جهت انتخاب پروژه های سرمایه گذاری حمل ونقل با رویکرد عدالت فضایی ارائه شده است. به این منظور دو شاخص دسترسی و ازدحام با رویکرد عدالت فضایی جهت ارزیابی پروژه های حمل و نقل معرفی شده است. در این شاخص ها نواحی با وضعیت بد دسترسی و ازدحام، وزن بیشتری می گیرند. در مدل پیشنهادی در کنار این دو شاخص، شاخص مجموع زمان سفر طی شده در شبکه که نشان دهنده وضعیت کلان شبکه است نیز بکار برده شده است. همچنین یک روش ترکیبی AHP-SMART جهت تعیین وزن این شاخص ها در مدل ارائه شده است. شهر اصفهان به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده و شش خیابان پیشنهادی در طرح تفصیلی شهر اصفهان جهت اضافه شدن به شبکه مورد بررسی قرار گرفته است. شبیه سازی سناریوهای مختلف با استفاده از نرم افزار EMME/2 انجام شده و از این طریق داده های مورد نیاز برای محاسبه شاخص های مدل فراهم گردیده است. نتایج بیانگر آن است که در نظر گرفتن عدالت فضایی می تواند رتبه بندی سناریوهای مختلف را دستخوش تغییر جدی نماید. یک سناریو ممکن است تنها با درنظر گرفتن تاثیر بر کاهش مجموع زمان سفر طی شده در شبکه، سناریوی مناسبی به نظر برسد، اما اگر این سناریو مطلوبیت در نواحی با وضعیت بهتر را بیشتر افزایش دهد، از دیدگاه عدالت فضایی، نه تنها بهبودی در وضعیت کلی شبکه حاصل نشده است، بلکه وضعیت کلی شبکه به سمت ناعدالتی بیشتر سوق داده شده است.