بررسی اثر عوامل محیطی و مدیریتی بر پراکنش پوشش گیاهی در منطقه چادگان استان اصفهان

شناخت رفتار گونه های گیاهی نسبت به عوامل اکولوژیکی راهنمای موثری در برنامه های اصلاح و بهره برداری صحیح از مراتع می باشد. در این پژوهش، اثر عوامل محیطی بر پراکنش پوشش گیاهی در ایستگاه آبخیزداری سد زاینده رود در منطقه چادگان اصفهان که بخش هایی از آن سابقه قرق های بلند مدت 20 ساله دارد بررسی شد. ابتدا منطقه بر اساس نوع مدیریت و جهات شیب، لایه بندی شد و در هر کدام از لایه ها اقدام به نمونه برداری تصادفی گردید. تعداد چهار ترانسکت عمود بر هم به طول 500 متر در طول گرادیان محیطی مستقر شد. در طول هر ترانسکت، تعداد 15 پلات (5/ 1×1 متر) قرار داده شد و در هر پلات درصد تاج پوشش و تراکم گونه های گیاهی، نوع مدیریت (قرق و یا عدم قرق) و عوامل فیزیوگرافی شیب، جهت، ارتفاع و شکل دامنه ثبت شد. در 24 پلات به طور تصادفی نمونه خاک برداشت و برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری شد. از آنالیز تطبیقی متعارفی برای بررسی ارتباط بین عوامل محیطی و مدیریتی با پراکنش گونه ها و از تجزیه و تحلیل خوشه بندی برای گروه بندی پلات ها استفاده شد. نتایج نشان داد که قرق باعث افزایش معنی دار تراکم و تاج پوشش گیاهی (5%= α) و تغییر برخی خصوصیات خاک شده است. به طوریکه در منطقه قرق، میانگین تاج پوشش گونه های چندساله 43/ 29 درصد و میانگین تراکم 73/ 26 پایه و در منطقه چرا، میانگین تاج پوشش گونه های چندساله 24/ 24 درصد و میانگین تراکم 13/ 20 پایه است. از مهم ترین خصوصیات موثر در تفکیک گروه های گیاهی، درصد سنگریزه، آهک، مدیریت، بافت، ظرفیت تبادل کاتیونی و میزان فسفر خاک می باشد.