تعیین ارزش غذایی و تجزیه پذیری ماده خشک و دیواره سلولی گونه Astragalus crenatus طی مراحل مختلف فنولوژیکی درمراتع هیر- نئور استان اردبیل

این تحقیق با هدف بررسی ترکیبات شیمیایی و فراسنجه های تجزیه پذیری گون علفی (Astragalus crenatus Schult.) و تعیین ارزش غذایی آن انجام گرفت. نمونه برداری گیاهی از مراتع ارتفاعات هیر به نئور در دو سایت (سایت یک در محدوده ارتفاعی 1500 تا1700 متری و سایت دو در ارتفاع 1900 تا2100 متری از سطح دریا) در شهرستان اردبیل و در سه مرحله فنولوژیکی (رشد رویشی، گلدهی و بذردهی) انجام شد. پس از آماده سازی نمونه ها، مقدار دیواره سلولی و دیواره سلولی بدون همی سلولز از روش ون سوست و برای اندازه گیری ترکیبات شیمیایی از روش های مرسوم آزمایشگاهی AOAC استفاده شد. تجزیه پذیری و قابلیت هضم شکمبه ای نیز به روش آزمایشگاهی و با استفاده از دو راس گوسفند نر نژاد مغانی دارای فیستوله شکمبه ای تعیین شد. نتایج نشان داد از لحاظ قابلیت هضم و تجزیه پذیری ماده خشک، ماده آلی، دیواره سلولی و دیواره سلولی منهای همی سلولز سایت ارتفاعی دوم به طور معنی داری بیشتر از سایت یک بود (p<0.01). همچنین تجزیه تقریبی نمونه های جمع آوری شده نشان داد مقدار دیواره سلولی و دیواره سلولی منهای همی سلولز به صورت درصد در ماده خشک در سایت یک به طور معنی داری نسبت به سایت دو بیشتر بود و بین مراحل فنولوژیکی نیز تفاوت معنی دار وجود داشت (p<0.01). نتایج نشان داد در هر دو سایت، مرحله رشد رویشی دارای قابلیت هضم شکمبه ای، بعد از شکمبه ای و خاکستر بیشتر و دیواره سلولی، دیواره سلولی منهای همی سلولز و ماده آلی کمتری نسبت به سایر مراحل رشد داشت. بنابراین، پتانسیل تجزیه پذیری ماده خشک گونه در مرحله اول رشد بیشتر بوده و با بلوغ گیاه ارزش غذایی آن برای دام های چراکننده کاهش می یابد، در نتیجه بهترین زمان چرا با توجه به این گونه در منطقه، حداکثر اواخر بهار می باشد. همچنین در مطالعات ارزیابی ظرفیت و مدیریت مراتعی که گونه مورد مطالعه گسترش دارد، می توان از این نتایج استفاده کرد.