استفاده ازسلول های بنیادی در درمان نابینایی

دانشمندان به کمک کشت سلول های بنیادی، نابینایی تعدادی موش آزمایشگاهی را درمان کنند.انجام این آزمایش «پیشرفتی حائز اهمیت در درمان اختلال شبکیه چشم» توصیف شده است. دانشمندان با بهره گیری از سلول های بنیادی، یعنی همان بن یاخته های جوان و قابل کار در بافت ها و دستگاه های مختلف که از جنین موش ها گرفته شده بودند، موفق شدند محیطی را برای کشت سلول های دریافت کننده نور آماده کنند. به این ترتیب، بن یاخته ها پس از طی مرحله کشت به سلول های نارس دریافت کننده نور در شبکیه تبدیل شدند.در مرحله بعد حدود 200 هزار سلول گیرنده نور- که به شیوه بالا پرورش یافتند- به درون شبکیه موش های نابینا تزریق شدند، روشی که به زودی جواب داد و پژوهشگران جذب تدریجی این یاخته های نورس را در میان دیگر سلول های بافت فوق مشاهده کردند که در نتیجه موجب بازیابی بینایی موش ها شد.برای اطمینان از بازگشت قوه بینایی موش ها، این جوندگان کوچک را در مارپیچ هایی آبی قرار داده و با بررسی واکنش آنها به نور، بینایی این موجودات را مورد سنجش قرار دادند.سلول های بنیادی «می توانند در آینده به عنوان منبعی نامحدود برای درمان نارسایی های سلول های دریافت کننده نور و روشی برای درمان نابینایی در انسان ها در عمل های پیوند شبکیه به کار گرفته شوند.»نارسایی گیرنده های نور دلیل بروز برخی عوارض تحلیل چشمی از قبیل «رتینیت پیگمنتوزا» و «تباهی لکه زرد ناشی از کهولت سن» شناخته می شوند.از آنجایی که دانشمندان امیدوارند به زودی بتوان سلول های بنیادی را به عنوان جایگزین بافت های آسیب دیده ناشی از بیماری یا حوادث مختلف کشت داد و پیوند زد، میزان علاقه و سرمایه گذاری در این بخش به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.اما به رغم افزایش اقبال به روش کشت بن یاخته، موانع بزرگی همچنان بر سر راه استفاده عمده از شیوه یاد شده وجود دارد. یکی از این موارد تبدیل ماهیت سلول های بنیادی و هدایت آنها به پذیرش پرورش کنترل یافته و تبدیل شدن به یاخته های ویژه بافت های مختلف است، شرایطی که در صورت عدم تحقق آن، سلول ها سرطانی شده و بی استفاده خواهند ماند. رابین علی، یکی از محققان موسسه چشم پزشکی دانشگاه کالج لندن و بیمارستان تخصصی چشم «مورفیلدز» می گوید در واقع اهمیت آزمایش اخیر در بازگشت بینایی به موش ها نیز از همین جهت بوده است.بازگشت بینایی در موش ها از طریق پیوند گیرنده های نوری - موسوم به یاخته های استوانه ای - دریافتی از جوندگان سالم امکان پذیر است.اما پژوهش جدید از آن جهت متمایز از نمونه های مشابه پیش از خود است که تمامی سلول های پیوندی به کار گرفته شده در آن در محیط آزمایشگاه کشت داده شده و از دیگر حیوانات گرفته نشده است.در این آزمایش از روشی جدید- که نخستین بار در کشور ژاپن ابداع شد- استفاده گردید که شکل شبکیه را بازسازی می کند.در سال های اخیر، دانشمندان توانایی خوبی در کار با سلول های بنیادی و هدایت آنها به تبدیل شدن به انواع مختلف بافت ها و یاخته های بزرگسالان کسب کرده اند.اما تا به امروز بازسازی ساختار پیچیده شبکیه چشم در محیط آزمایشگاهی بسیار دشوار بود. احتمال دارد یکی از دلایل ناکامی پیشین ما در این فرایند استفاده از نوع کشت سلولی نامناسب بوده که توانایی شبیه سازی رشد سلولی طبیعی درون جنینی را نداشته است. گام بعدی ما بهبود شیوه کنونی و استفاده از سلول های انسانی است که از آن طریق بتوانیم به زودی آزمایش های بالینی خود را آغاز نماییم.در این رابطه برای نخستین بار مقام های رسمی کشور ژاپن مجوز آزمایش های بالینی و کشت سلول های دریافتی از بدن انسان های بیمار را صادر کردند.