تنوع مولکولی و خویشاوندی ژنتیکی توده های Carthamus lanatus در رویشگاه های استان گلستان

گونه های گیاهی وحشی یکی از منابع مهم ژنتیکی برای انتقال ژن های خصوصیات پرارزش همانند سازگاری و مقاومت به بیماری ها و آفات به خویشاوندان زراعی آنها محسوب می شوند. در این پژوهش توده های وحشی گونه Carthamus lanatus از هشت رویشگاه مختلف استان گلستان جمع آوری شد و توسط نشانگرهای ISSR مورد بررسی قرار گرفت. از 24 نشانگر مدنظر، 9 نشانگر به میزان 04/ 26 درصد چندشکلی نشان دادند که از این بین، نشانگر هشت از کارایی بهتری نسبت به سایر نشانگرها برخوردار بود. تجزیه کلاستر، هشت توده مورد بررسی را به سه گروه مجزا کرد. در گروه اول، توده بندرترکمن، در گروه دو، توده جمع آوری شده از حد واسط بندرترکمن-آق قلا و سایر توده ها نیز در گروه سوم قرار گرفتند. همچنین بر اساس ماتریس فواصل ژنتیکی نئی، توده جمع آوری شده از جزیره آشورآده در بیشترین فاصله با سایر توده ها وتوده های اینچه برون و گمیشان در کمترین فاصله نسبت به هم قرار داشتند. با توجه به اطلاعات به دست آمده، آغازگر سه برای توده گمیشان و آغازگر پنج برای توده جزیره آشورآده اختصاصی بودند. همچنین آغازگر چهار در جایگاه bp850 و آغازگر یک در جایگاه bp 900 فقط برای افراد توده جزیره آشورآده و آغازگر یک در جایگاه bp 1025 تنها برای افراد توده اینچه برون تولید باند کردند. تفکیک صحیح بر مبنای مکان جغرافیایی محل رویش، کارایی آغازگرهای بین ریزماهواره ای و اختلافات ژنومی بین هشت توده مورد بررسی را تایید می کند. نتایج این مطالعه نشان داد که توده های C. lanatus موجود در رویشگاه های استان گلستان از تنوع ژنتیکی قابل توجهی برخوردارند و اینکه فاصله جغرافیایی عاملی در ایجاد و حفظ تفاوت ژنتیکی بین این توده ها بود.