بررسی ویژگی های زراعی، فیزیولوژیک و کیفی کلزا تحت تنش آبی

به منظور بررسی ویژگی های زراعی، فیزیولوژیک و کیفی کلزا تحت تنش آبیاری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس در سال زراعی 90-1389 اجرا شد. در این آزمایش تیمار آبیاری در سه سطح شامل آبیاری مطلوب در طول دوره رشد بر اساس 80 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A به عنوان شاهد، قطع آبیاری از مرحله گل دهی تا رسیدگی فیزیولوژیک، و قطع آبیاری از خورجین دهی تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک بود. نتایج حاصل نشان داد که اثر آبیاری بر ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه فرعی، محتوای آب نسبی برگ، کمبود اشباع آب، میزان کلروفیل a و کارتنوئیدها، طول خورجین، تعداد خورجین در بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، درصد روغن، عملکرد روغن، شاخص برداشت و تلاش بازآوری معنی دار بود. قطع آبیاری از مراحل گل دهی و خورجین دهی به بعد به ترتیب سبب کاهش 1/43 و 5/29 درصد محتوای نسبی آب برگ، 7/32 و 5/26 درصد میزان کلروفیل a و 6/49 و 8/31 درصد میزان کاروتنوئید در مقایسه با آبیاری مطلوب (شاهد) گردید. در این بررسی بیشترین عملکرد دانه در تیمار آبیاری مطلوب مشاهده شد و در شرایط قطع آبیاری از مراحل گل دهی و خورجین دهی به بعد به ترتیب عملکرد دانه از 2577 کیلوگرم در هکتار در تیمار شاهد به 1483 و 1907 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. بین عملکرد دانه با اجزاء عملکرد به جز تعداد دانه در خورجین همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد و بیشترین همبستگی عملکرد دانه به ترتیب با وزن هزار دانه و تعداد خورجین در بوته بود. نتایج کلی این بررسی نشان داد که قطع آبیاری از مرحله گل دهی تا رسیدگی فیزیولوژیک اثرات منفی شدیدتری بر ویژگی های فیزیولوژیک، مورفولوژیک، عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در مقایسه با قطع آبیاری از مرحله خورجین دهی در گیاه کلزا داشت.