بررسی پایداری سیتوژنتیکی سلول های بنیادی پرتوان القایی (iPSCs) با استفاده از تکنیک های کاریوتایپ و آزمون Comet

سلول های بنیادی پرتوان القایی (Induced pluripotent stem cells یا iPSCs)، قابلیت خودنوزایی نامحدود و تمایز به همه انواع سلول ها را در بدن دارا هستند. این سلول ها به صورت مصنوعی از یک سلول پرتوان که به طور معمول سلول فیبروبلاست پوستی انسان (Human dermal fibroblasts یا HDFs) می باشد، مشتق می شوند. بررسی پایداری سیتوژنتیکی این سلول ها به منظور مطالعات کاربردی و استفاده از سلول های iPS در اهداف درمانی ضروری به نظر می رسد.
در مطالعه تجربی حاضر سلول های HDF از نمونه های پوست ختنه (Foreskin) جدا گردید و کشت داده شد. پایداری سیتوژنتیکی این سلول ها در پاساژهای اولیه (پاساژ 3-1) با استفاده از آزمون کاریوتایپ و تکنیک Comet مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از تیمار آب اکسیژنه (H2O2) بر روی سلول های HDF به عنوان کنترل مثبت آزمون Comet قلیایی استفاده شد. سلول های iPS با پاساژ پایین (پاساژ 7-4) حاصل از برنامه ریزی مجدد سلول های HDF بر روی لایه تغذیه کننده شامل سلول های فیبروبلاستی جنینی (Mouse embryonic fibroblast یا MEF) کشت داده شد و پایداری سیتوژنتیکی این سلول ها با استفاده از آزمون کاریوتایپ و روش Comet قلیایی بررسی گردید.
یافته ها نشان داد که سلول های iPS در پاساژهای پایین (پاساژ 7-4) دارای کاریوتایپ طبیعی (XY، 46) بودند و آسیب DNA (Deoxyribonucleic acid) و Comet در این سلول ها مشاهده نشد. همچنین سلول های HDF در پاساژهای پایین (پاساژ 3-1) کاریوتایپ طبیعی (XY، 46) نشان دادند، اما ناهنجاری و آسیب DNA در آزمون Comet در مورد گروه شاهد مثبت (سلول های HDF با تیمار آب اکسیژنه) مشاهده شد. مقایسه پارامتر های آزمون Comet قلیایی برای سلول های iPS و HDF در پاساژهای پایین با گروه شاهد مثبت معنی دار بود (05/0 > P).
از آن جایی که آزمون Comet تست حساسی برای یافتن شکست های DNA می باشد، بهتر است که قبل از انجام آزمایش های کاربردی بر روی سلول های iPS، پایداری سیتوژنتیکی این سلول ها بررسی شود. بدین منظور برای ارزیابی دقیق از آسیب DNA و پایداری سیتوژنتیک سلول های iPS، هر دو روش کاریوتایپ و Comet می تواند مکمل یکدیگر باشد.