اثر حفاظتی تجویز خوراکی کریاتین در برابر توکسیسیتی 6- هیدروکسی دوپامین در مدل تجربی بیماری پارکینسون

با توجه به خاصیت حفاظت عصبی کریاتین در برخی بیماری های عصبی مانند ایسکمی مغزی، هدف مطالعه حاضر بررسی اثر سودمند این ماده در مدل تجربی بیماری پارکینسون بود. علاوه بر این، نقش استرس اکسیداتیو در این رابطه مورد بررسی قرار گرفت.

در این مطالعه تحقیقاتی از نوع تجربی، 40 سر موش صحرایی نر به پنج گروه شم، شم تحت تیمار با دوز بالای کریاتین، ضایعه دیده و دو گروه ضایعه دیده تحت درمان با دوز پایین یا بالای کریاتین تقسیم شدند. مدل اولیه بیماری پارکینسون توسط تزریق 5/12 میکروگرم 6- هیدروکسی دوپامین حل شده در محلول سالین آسکوربات به داخل نئواستریاتوم طرف چپ ایجاد گردید. گروه های شم و ضایعه دیده تحت درمان از روز قبل از انجام عمل جراحی استریوتاکسیک، روزانه 100 یا 200 میلی گرم دارو را در دو نوبت با فاصله زمانی 24 ساعت به روش خوراکی دریافت کردند. در پایان کار، رفتار چرخشی به دنبال تزریق آپومورفین و تعداد نورون های دوپامینرژیک بخش متراکم جسم سیاه (Substantia nigra pars compacta یا SNC) مورد شمارش قرار گرفت. همچنین میزان مالون دی آلدئید (Malondialdehyde یا MDA) در هموژنه مغز میانی به عنوان مارکر استرس اکسیداتیو سنجش شد.

در هفته دوم بعد از جراحی در گروه ضایعه دیده، آپومورفین موجب بروز رفتار چرخشی به سمت مقابل ناحیه آسیب دیده شد (001/0 > P) و تعداد نورون های بخش متراکم جسم سیاه سمت چپ کاهش معنی داری در مقایسه با گروه شم نشان داد (010/0 > P). تجویز کریاتین به گروه های ضایعه دیده موجب کاهش وابسته به دوز تعداد چرخش های القا شده به وسیله آپومورفین شد (050/0 > P و 010/0 > P) و از کاهش نورون های بخش متراکم جسم سیاه در دوز 200 میلی گرم بر کیلوگرم در گروه ضایعه دیده جلوگیری نمود (050/0 > P). همچنین تجویز کریاتین موجب کاهش معنی دار سطح MDA در گروه های ضایعه دیده و تحت تیمار با کریاتین گردید (050/0 > P).

تجویز خوراکی کریاتین به صورت پیش درمان دارای اثر حفاظتی در برابر توکسیسیتی 6- هیدروکسی دوپامین در مدل تجربی بیماری پارکینسون است که با کاهش رفتار چرخشی و جلوگیری از کاهش نورونی خود را نشان می دهد و بخشی از اثر سودمند آن از طریق کاهش دادن استرس اکسیداتیو انجام می شود.