ارزیابی و مقایسه شاخص های تحمل خشکی در ژنوتیپ های نخود تیپ دسی با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

به منظور ارزیابی تحمل خشکی و نیز تعیین مناسب ترین شاخص های مقاومت به خشکی، 20 ژنوتیپ نخود تیپ دسی به همراه دو رقم کاکا و پیروز در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط کشت نرمال و تنش خشکی (قطع آبیاری از زمان آغاز گلدهی تا پایان دوره رشد) مطالعه شدند. شاخص های کمی مقاومت و حساسیت به خشکی مانند شاخص تحمل تنش (STI)، شاخص حساسیت به تنش (SSI)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص تحمل (TOL) و میانگین هارمونیک (HARM) محاسبه شدند. تنوع زیادی میان ژنوتیپ ها از نظر صفات کمی مورد مطالعه و شاخص های مورد بررسی مشاهده شد. تحلیل نتایج نشان داد که شاخص های STI و GMP مناسب ترین شاخص های واکنش ژنوتیپ های نخود در برابر خشکی اند و می توان از آنها برای شناسایی ارقام پرعملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش استفاده کرد. ترسیم نمودار چندمتغیره بای پلات و بررسی نمونه های واقع در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های تحمل به خشکی و مقایسه نتایج آن با نمودار سه بعدی نشان داد که ژنوتیپ های KC-218625، KC-217667 و KC-218553 متحمل ترین ژنوتیپ ها بودند.