بررسی ارتباط بین الگوهای غذایی و شیوع سندرم روده تحریک پذیر

اگرچه فاکتورهای غذایی متعددی در ارتباط با تشدید یا بهبود علائم سندرم روده تحریک پذیر (Irritable Bowel Syndrome; IBS) گزارش شده است، اما هیج اطلاعاتی در مورد ارتباط الگوهای غذایی با سندرم روده تحریک پذیر در دسترس نیست. این مطالعه ارتباط بین الگوهای غذایی با خطر ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر را بررسی می کند.
این مطالعه مقطعی در بین 3846 بزرگسال ایرانی شاغل در 50 مرکز بهداشت در استان اصفهان صورت گرفت. اطلاعات رژیمی افراد با استفاده از پرسشنامه ی بسامد خوراک نیمه کمی که دارای 106 آیتم غذایی با فرمت ویلت بود و توسط خود افراد تکمیل می شد جمع آوری گردید. این پرسشنامه مخصوص بزرگسالان ایرانی طراحی شده است و روایی آن قبلا مورد سنجش قرار گرفته است. از یک نسخه فارسی و اصلاح شده ای از پرسشنامه Rome III به عنوان بخشی از پرسشنامه اصلی، برای ارزیابی اختلالات عملکردی دستگاه گوارش (FGIDs) که شامل سندرم روده تحریک پذیر هم هست استفاده شد. برای شناسایی الگوی های غذایی اصلی بر پایه ی 39 گروه غذایی، از آنالیز فاکتور اصلی استفاده شد.
4 الگوی اصلی غذایی شناسایی شد: 1) الگوی غذایی «فست فود» 2) الگوی غذایی «سنتی» 3) الگوی غذایی «گیاه خواری» 4) الگوی غذایی «غربی». مشخصات عمومی افراد در بین چارک های مربوط به الگوهای اصلی غذایی تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. تعدیل عادات مرتبط با غذا نشان داد، افرادی که در بالاترین چارک الگوی غذایی «فست فود» قرار دارند در مقایسه با افرادی که در پایین ترین چارک قرار دارند، از شانس بیشتری برای ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر برخوردار هستند (05/0 Ptrend= 75/1، 99/0; 32/1). ارتباط معکوسی بین الگوی غذایی «گیاه خواری» و خطر سندرم روده تحریک پذیر مشاهده شد؛ این ارتباط حتی پس از تعدیل متغیرهای مخدوش گر شامل عادات مرتبط با غذا، معنی دار باقی ماند؛ به طوری که افراد در بالاترین چارک الگوی غذایی «گیاه خواری»، 24% شانس کمتری برای ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر داشتند (02/0 Ptrend=; 98/0، 59/0; 76/0). هیچ ارتباط معنی داری بین الگوهای غذایی «سنتی» و «غربی» و خطر بروز سندرم روده تحریک پذیر حتی پس از تعدیل متغیرهای مخدوش گر مشاهده نشد. همچنین ارتباط معکوس معنی داری بین الگوی غذایی «گیاه خواری» و خطر ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر در افراد با وزن نرمال مشاهده شد (01/0 Ptrend=). هیچ ارتباط معنی داری بین الگوی غذایی «فست فود» و «غربی» با سندرم روده تحریک پذیر وجود نداشت.
نتیجه نهایی: نتایج این مطالعه نشان میدهد که الگوی غذایی «گیاه خواری» با کاهش خطر ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر همراه است. در مقابل، الگوی غذایی «فست فود» با خطر بیشتری برای ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر ارتباط دارد.