بررسی عوامل خطر مرتبط با بیماری التهاب لگن در زنان ایرانی: مطالعه ای در تهران

از آنجا که رفتارهای جنسی و محدودیت های عقیدتی و مذهبی درکشور ما با غرب تفاوت آشکار دارد و همچنین روش های مرسوم پیشگیری از حاملگی در کشور ما با آمار غربی آن متفاوت است، لازم است در مورد ریسک فاکتورهای موثر در بروز بیماری التهابی لگن در کشورمان تحقیقات بومی صورت پذیرد. هدف اصلی تحقیق بررسی شیوع ریسک فاکتورهای بیماری التهابی لگن در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه های ژنیکولوژی در سه کلینیک زنان شهید فلاحی،کلینیک زنان بیمارستان خانواده و کلینیک زنان و مامائی شهر ری می باشد.
نوع مطا لعه مقطعی – توصیفی است. جامعه هدف خانمهای بیمار دچار بیماری التهابی لگن است و جامعه مورد مطالعه خانمهای بیمار دچار بیماری التهابی لگن، مراجعه کننده به مراکز فوق الذکر، می باشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی ساده پواسن است. حجم نمونه در نظر گرفته شده، مجموعا در سه مرکز ذکر شده، هزار و صد چهار نفر است.یک پرسشنامه که در بر گیرنده موارد ذیل (اهداف اختصاصی طرح) باشد تهیه می گردد:سن، وضعیت تاهل، تعداد بارداری های قبلی، میزان تحصیلات، وضعیت اقتصادی خانواده، تعدد شریک های جنسی، تغییر شریک جنسی اخیر، تعدد مقاربت، روش جلوگیری از بارداری، سن بیمار در اولین تجربه جنسی، سابقه ابتلا به بیماری های مقاربتی، سابقه ابتلا به بیماری های التهابی لگن، استفاده از روش های تشخیصی تهاجمی اخیر، مصرف سیگار، استفاده از دوش واژینال، آیا همسر بیمار شریک جنسی دیگری دارد؟.سپس از خانمهای بیمار وارد شده در طرح خواسته می شود که در صورت رضایت ٬ پرسشنامه مذکور را پر کنند.کلیه اطلاعات اخذ شده کاملا محرمانه خواهد بود.پس از تکمیل اطلاعات هر یک از اهداف اختصاصی طرح که در قالب یک سوال از بیمار پرسیده شده است تک تک مورد بررسی قرار می گیرد و شیوع هر متغیر در جامعه مورد مطالعه محاسبه می گردد اکثریت بیماران متاهل بودند(82.34%)، بیماران در فاصله سنی 20-30 سال بیشتراز سایر گروه های سنی هستند (49.37%)، سن اولین تجربه جنسی در اغلب بیماران بین 15-20 سال بود(54.89%)،اکثریت قریب به اتفاق بیماران فقط یک شریک جنسی دارند (98.10%)، و اغلب شریک جنسی جدید نیز نداشته اند (75.54%)،در اغلب موارد نیز همسر بیمار شریک جنسی دیگری نداشته است (90.22%)، بیماران با 2-3 بار مقاربت در هفته بیش از سایر گروه ها بودند(49.37%)، بیماران با یک یا دو بارداری قبلی بیش از سایر گروه ها بودند (48.46%)،شایعترین روش جلوگیری از بارداری در این تحقیق استفاده از کاندوم است (31.06%). پس از آن به ترتیب روش طبیعی(27.27%)، استفاده از آی یو دی(17.76%)، و مصرف قرص ضد بارداری(15.76%)قرار دارد.هیچ یک از بیماران از دیافراگم استفاده نمی کردند،اکثریت بیماران مدرک تحصیلی دیپلم و پایین تر از دیپلم داشته اند(70.65%)، 45.65% بیماران درآمد ماهانه کمتر از 4000000 ریال و 41.39% بیماران درآمد ماهانه 4000000 ریال الی 10000000 ریال داشته اند(لازم به ذکر است که نمونه گیری در سال 89 و 90 انجام شده است و اعداد مورد بحث در مورد درآمد خانوار مربوط به این سال ها می باشد.)،سایر موارد همچون سابقه ابتلا به بیماری های مقاربتی، سابقه ابتلا به بیماری های التهابی لگن، سابقه استفاده از روش های تهاجمی تشخیصی در یک ماه گذشته، سابقه استفاده مرتب از سیگار، سابقه استفاده از دوش واژینال، همگی در این تحقیق ناشایع بودند و اکثریت بیماران این سوابق را نداشتند.
بیماری التهابی لگن در بانوان متاهل ایرانی شایع تر است، بانوانی که در در فاصله سنی 20-30 سال قراردارندو اغلب تجربه اولین تماس جنسی را در سن زیر 20 سال داشته اند. اغلب بیماران مدرک تحصیلی دیپلم و زیر دیپلم داشتند و متاسفانه جزو اقشار کم درآمد و فقیر اجتماع بودند، در واقع عموما از سطوح اجتماعی و اقتصادی پایین تری برخوردار بودند. اغلب سابقه ابتلا به بیماری های مقاربتی و بیماری التهابی لگن نداشته اند واولین نوبت ابتلا آنها بوده است. این بانوان در واقع گروه هدف ما برای برنامه ریزی های هدف مند بهداشتی خواهند بودتا با برنامه ریزی مناسب جهت آموزش پیشگیری از بروز بیماری التهابی لگن و در نتیجه کاستن از عوارض بعدی آن بتوان از هزینه های درمان بیماری التهابی لگن و هزینه کنترل و درمان عوارض بعدی آن کاست. سایر نتایج به دست آمده در این تحقیق برای قطعیت یافتن نیاز به تحقیقات تکمیلی دارند، این نتایج به شرح ذیل می باشند:قریب به اتفاق بیماران فقط یک شریک جنسی داشته اند و باز هم در اغلب افراد همسرانشان نیز شریک جنسی دیگری نداشته اند. بانوان ایرانی وارد شده در تحقیق ما اغلب 2-3 بار نزدیکی در هفته و1-2 بار بارداری قبلی داشته اند. افراد وارد شده در تحقیق ما اغلب از کاندوم به عنوان روش جلوگیری از بارداری استفاده می کنند. پس از آن روش طبیعی و استفاده از آی یو دی روش های شایع بعدی است. استفاده از روش های تهاجمی تشخیصی، با توجه به انکه هنوز در تمام مراکز درمانی عمومیت نیافته است به عنوان عامل اصلی بروز در ایران به شمار نمی رود. سیگاری بودن و استفاده از دوش واژینال، با توجه به اینکه در حال حاضر در بین بانوان ایرانی چندان شایع نیست هنوز به عنوان عوامل مستعد کننده بروز بیماری التهابی لگن به شمار نمی رود.