طرح یک استراتژی پژوهشی برای انجام تحقیقات راهبردی

بخش عمده ای از تحقیقات اجتماعی در ایران با هدف کشف و ارائه ی راهبردهایی به منظور حل مسائل مختلف اجتماعی از سوی سازمان های دولتی به پژوهشگران حو زه ی علوم اجتماعی سفارش داده می شوند. این درحالی است که اغلب این پژوهش ها در ارائه ی راهبردهایی مشخص و عملیاتی به سیاست گذاران در حوزه ی مربوطه ناکام می مانند. از دیدگاه نویسنده یکی از علل این نا کامی عدم اتخاذ یک استراتژی پژوهشی است که مشخصا مرتبط با انجام یک پژوهش راهبردی طراحی شده باشد. هدف اصلی این مقاله طرح یک استراتژی پژوهشی جایگزین است که در نتیجه ی به کارگیری آن در پژوهش های اجتماعی، ارائه ی راهبردهای مشخص و عملیاتی امکانپذیر شود. این استراتژی پژوهشی دار ای سه ویژگی اصلی است که عبارتند از: توجه به متغیرهایی که امکان تغییر و دستکاری آن ها در حیطه ی امکانات و اختیارات مسئو لین مربوطه قرار داشته باشد، سنجش میزان تاثیر متغیرها به شکل فرضیات رقیب و تمرکز بر رویکرد مقایسه ای به جای انجام پیمایش های عمومی. در این مقاله ضمن مرور انتقادی نمونه هایی از پژوهش های راهبردی انجام شده در یک حوزه ی پژوهشی خاص (حوزه ی ارتقاء اخلاق شهروندی در کلان شهرها)، نمون های از یک پژوهش راهبردی در همان حوزه ی پژوهشی نیز شرح داده شده است که با به کارگیری استراتژ ی پژوهشی پیشنهادی، به ارائه ی راهبردهایی متمایز و عملیاتی در آن حوزه ی پژوهشی منتهی شده است.