بررسی تاثیر زمان برداشت بر درصد، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی (Mentha spicata) در منطقه حمیدیه

نعنا دشتی (Mentha spicata) یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعنا می باشد که به دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و داروسازی دارد. کمیت و کیفیت اسانس تحت تاثیر عوامل ژنتیکی، اقلیمی، خاکی و عملیات به زراعی قرار می گیرد. در این تحقیق تاثیر زمان برداشت بر وزن تر گیاه و وزن خشک برگ، درصد، عملکرد و اجزای اسانس نعنا دشتی کشت شده در منطقه حمیدیه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دوازده تیمار زمان برداشت (ماه های سال) و سه تکرار بررسی گردید. زمان برداشت گیاه اثر معنی داری بر وزن تر گیاه و خشک برگ، درصد و عملکرد اسانس داشت. بیشترین وزن تر گیاه (3/2507 گرم در متر مربع) و وزن خشک برگ (2/452 گرم در متر مربع) در ماه تیر ثبت شد که با ماه خرداد اختلاف معنی داری نداشت. همچنین بیشترین درصد (75/2%) و عملکرد اسانس (99/6 گرم در متر مربع) به ترتیب در ماه های شهریور و تیر مشاهده شدند. کارون، لیمونن، کارن، آلفاپینن، میرسن، بتابوربونن، سیس دی هیدروکار’ون، دی هیدروکاروئول، دی هیدروکارویل استات، پولگون و ترانس کاریوفیلن اجزای اصلی اسانس بودند. بیشترین (46/57%) و کمترین (83/16%) مقدار کار’ون به ترتیب در ماه های مهر و بهمن و بیشترین (62/32%) و کمترین (19/2%) مقدار لیمونن به ترتیب در ماه های شهریور و اسفند ثبت گردید. حداکثر مقدار کار’ون (87/2%) در ماه آبان بدست آمد. مقدار ترکیبات سیس دی هیدروکار’ون، دی هیدروکاروئول و دی هیدروکارویل استات طی ماه های زمستان افزایش یافتند. در مجموع، با توجه به بیشترین عملکرد اسانس و درصد کار’ون اسانس، بهترین زمان برداشت، خرداد تا شهریور می باشد.