تاثیر تنش فرسودگی بذر بر جوانه زنی و مولفه های رشد گیاهچه های سه رقم گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

به منظور بررسی اثر تنش فرسودگی بذر (آزمون پیری تسریع شده)، بر مولفه های جوانه زنی و رشد گیاهچه، آزمون پیری بذر با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی، در سه دمای 30، 40 و 50 درجه سانتی گراد و چهار دوره ی 24، 72، 120 و 144 ساعته، در رطوبت نسبی 100 درصد روی سه رقم گلرنگ (صفه، اراک 2811، PI) با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1389 اجرا گردید. نتایج نشان داد که برهم کنش رقم، دما و زمان فرسودگی، بر درصد و سرعت جوانه زنی اثر معنی داری داشت. در کل با افزایش دما و زمان زوال بذر میزان صفات جوانه زنی و رشد گیاهچه ای از جمله طول و وزن خشک ساقه چه و ریشه چه و ضریب آلومتریک ارقام گلرنگ کاهش یافت. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می رسد، بین ارقام مورد مطالعه در شرایط انبار داری طولانی و آب و هوای گرم و مرطوب، رقم اراک2811 بیشترین و صفه و PI به ترتیب کمترین کیفیت بذر، از جمله درصد و سرعت جوانه زنی، طول و وزن خشک ساقه چه و بنیه بذر را دارا می باشند. در بین صفات مورد بررسی، طول ساقه چه، وزن ریشه چه، ضریب آلومتری و بنیه بذر کمتر تحت تاثیر ژنوتیپ قرار داشتند و بیشتر به شرایط فرسودگی واکنش نشان دادند. در نتیجه در مناطق یا انبارهای فاقد امکانات مناسب انبارداری بذر (بدون کنترل دما و رطوبت) با دمای بالاتر از 40 درجه برای مدت زمان های بیش از 72 ساعت و رطوبت اشباع بهتر است از رقم اراک 2811 که قابلیت حفظ بنیه و جوانه زنی بذر بیشتری را در این شرایط دارد، بجای ارقام صفه و PI استفاده نمود.