مدیریت امام زمان(عج)؛ از نفی تا اثبات

آیا امام مهدی(عج) عالم را مدیریت می کند؟
در نوشتار پیش رو این فرضیه تایید می شود که به جز شان هدایت معنوی که غیبت و حضور امام در آن نقشی ندارد و همیشه برقرار است، سایر شئون امام در عصر غیبت به دلیل پنهان زیستی تنزل می یابد و در عرصه ای محدودتر و با شعاعی کم فروغ تر توسط فقها انجام می پذیرد. بنابراین، مدیریت امام مهدی(عج) بر عالم، اثبات شدنی نیست. از سوی دیگر، اگر مراد از مدیریت عالم توسط آن حضرت، نقشی باشد که امام از جهت وساطت فیض بر عهده دارد _ گرچه مدیریت به این معنا قابل اثبات است _ اما مدیریت به این معنا که آن حضرت برای مدیریت حوادث عالم به صورت مطلوب خود اراده ای ویژه اعمال می کند و خود اسباب و شرایط را برای تحقق آن فراهم می نماید و با دخالت مستقیم خود بر اراده های انسانی _ که چه بسا وجود آن ها مانع تحقق رخداد مورد نظر می شد _ غلبه کند و آن ها را به سمت و سوی مورد نظر خود جهت دهد، قابل اثبات نیست.