مبانی فلسفی و نقد رویکرد شفاف سازی ارزش ها

موضوع «ارزش(ها)» موضوعی مهم در پژوهش های فلسفی بوده و خواهد بود. جنبه های مختلفی در ارتباط با موضوع «ارزش(ها)» وجود دارد که می تواند به عنوان موضوع پژوهش فلسفی در نظر گرفته شود. مقاله حاضر به نحوه دستیابی افراد به ارزش های اخلاقی توجه دارد. به طور معمول، نهادهایی مانند خانواده، دین و نظام آموزشی در ارزش پذیری افراد نقش مهمی را ایفا می کنند. موضوعی که در اینجا بررسی می گردد نقش عمده ای است که نهاد آموزشی در رشد اخلاقی دارد. این مقاله رویکرد شفاف سازی ارزش ها را که در بسیاری از کشورها به صورت گسترده برای تربیت اخلاقی دانش آموزان به کار گرفته شده، بررسی و سپس ریشه های فلسفی آن را واکاوی نموده و در مرحله آخر به نقد این رویکرد می پردازد.
بررسی ها نشان می دهد رویکرد شفاف سازی ارزش ها تلاشی در جهت کمک به افراد برای رهایی از سردرگمی در انتخاب ارزش ها و کسب مهارت های لازم برای تصمیم گیری در زندگی است. این رویکرد متاثر از دیدگاه عمل گرایی، روانشناسی تحولی، دیدگاه مراجع محوری و مکتب هستی گرایی است. این رویکرد از این جهت که در بسیاری از موارد بحث در مورد امور سطحی را در دستور کار خود قرار می دهد، تعریف درستی از ارزش ارائه نمی دهد و دیدگاهی نسبی گرایانه نسبت به ارزش ها دارد مورد نقد است.