منظر بزرگراه ارزیابی دو منظر بزرگراهی در تهران

بزرگراه ها به عنوان بیرونی ترین عنصر شبکه راه های دورن شهری نقش مهمی را در جابجایی و دسترسی شهری ایفا می کنند. از این رو پرداختن به چگونگی طراحی منظر بزرگراه باعث ارتقای کیفیت منظر شهری می شود. امروزه در خصوص طراحی منظر بزرگراه ها و جداره های آن در ایران ضوابط و مقررات مدونی وجود ندارد و فقدان طرح های بالادست که بر کیفیت طراحی و اجرای منظر بزرگراهی نظارت داشته باشند، باعث بروز اغتشاش در منظر شده است. توجه نکردن به همخوانی کالبدی این عناصر با سایر عناصر شهری و نیز توجه نداشتن به منظر آنها می تواند مشکلاتی از انواع زیست محیطی، اجتماعی و شهری را پدید آورد و عدم خوانایی بزرگراه ها برای زندگی شهروندان چالشی جدی محسوب می شود.
با توجه به اینکه کاربری اصلی بزرگراه عبور ماشین با سرعت زیاد است باید در منظر آن ها به عامل سرعت توجه ویژه شود. عناصر اطراف بزرگراه به نوعی نشانه تبدیل می شوند. به موازات آن هویت و زیبایی شناسی بزرگراه ها مطرح می شوند و نقش نشانه ها در آن عمده می شود. مکان قرارگیری بزرگراه های تهران با توجه به بستر جغرافیایی و ویژگی های طبیعی آنها بسیار با هم تفاوت دارند. منظرهایی که در این مسیرها برای مخاطب به نمایش گذاشته شده، ارتباط معنایی با ارزش های طبیعی و تاریخی زمینه بزرگراه ندارند و در محدوده وسیعی، جداره های بزررگراه با درختان سبز، طرح کاشت ریزدانه، ساختمان های بلند مرتبه و دیواره های بتنی حجیم در راستای تامین امینیت حرکت، ساماندهی شده اند.
تحلیل منظر بزرگراه های یادگار امام و شهید همت با رویکرد زیبایی شناسی نشان می دهد آشفتگی در آنها به دلیل کم توجهی به فرایند معنابخشی و نبود برنامه ای جامع در طراحی جداره های بزرگراهی منطبق با تاریخ طبیعی و هویتی در برنامه جامع شهر است.