بررسی آزمایشگاهی اثر دندانه و میزان بازشدگی دریچه در جام پرتابی بر شکل پروفیل بستر با مصالح غیریکنواخت

با احداث سدهای بلند به طور معمول از سرریزهای جامی شکل با جریان رتابی آزاد استفاده می شود. این نوع سازه ها در صورت بررسی دقیق و شرایط تووگرافی مناسب ناشی از جریان ریزشی، در مقایسه با سایر انواع مستهلک کننده ها عملکرد مناسب تری دارند. بدین منظور در این پژوهش با انجام یکسری آزمایش ها، تاثیر عملکرد یک دندانه در انتهای جام پرتابی، تغییرات توپوگرافی بستر در پایین دست با تغییرات دبی، میزان بازشدگی دریچه سرریز و عمق پایاب بررسی شد. نتایج نشان می دهد با افزایش دبی، ابعاد حفره آب شستگی افزایش می یابد ولی عمق پایاب روندی کاهشی نشان می دهد. همچنین به دلیل تاثیر دندانه جام انتهایی، در مقایسه با حالت نرمال (بدون دندانه) با افزایش میزان بازشدگی دریچه به میزان 33% (2 سانتی متر نسبت به حداکثر میزان بازشدگی دریچه)، حجم حفره 64 /125% افزایش یافته و برای میزان 66% (4 سانتی متر بازشدگی دریچه نسبت به حداکثر میزان بازشدگی دریچه)، حجم حفره 92 /45% کاهش و برای میزان 99% (6 سانتی متر بازشدگی دریچه نسبت به حداکثر میزان بازشدگی دریچه) نیز، حجم حفره 85 /22% کاهش نشان می دهد.