تبیین وجوه معنوی خوشنویسی با تاکید بر رساله صراط السطور سلطانعلی مشهدی

رسائل خوشنویسی برجای مانده از استادان خوشنویس در تاریخ این هنر شریف ضمن گزارش دقیق از چگونگی ساخت ابزار و مواد، آموزش و مراحل آن گنجینه ای از معارف معنوی است که سالک این طریق هنر می بایست گام به گام رعایت کند تا هنر خوشنویسی با قابلیت تحریر کلام الله ظهور یابد. یکی از مهم ترین و قدیم ترین منابع خوشنویسی رساله صراط السطور سلطانعلی مشهدی (920 ق) است که از همان آغاز تا پایان رساله، سایه وجوه معنوی بر همه فصول و فروع آن حاکم است. این مقاله با هدف تبیین نظری سه وجه اساسی و مورد نظر در رساله مذبور یعنی «شرافت و فضیلت معنوی خوشنویسی، قلم و مشق» انجام شده و به روش توصیفی-تحلیلی، سعی در یافتن پاسخی نظری برای این سوال است که آیا با بهره گیری از آموزه های صوری و معنوی این رساله می توان راهی برای شناخت موازین آموزش های جدید هنری یافت؟
با بررسی و مداقه در این رساله نفیس و شرح و بسط اجمالی آن، سعی شده تا چگونگی تاثیر آموزه های دینی بر شکل گیری این هنر شریف مورد مطالعه قرار گیرد. در نتیجه، دستاورد این مقاله را می توان تاکید سلطانعلی بر تطهیر نفس توسط مشق نظر و مشق قلم در خوشنویسی دانست که با استعانت از روش معنوی استادان و پیران این طریق حاصل شده و نهایتا انسان خود قلم حق شده و همان گونه که قلم، «نیک اسباب خوشنویسی» است، انسان نیز نیک اسباب حق می شود.