تحلیل روند تغییرات جریان در رودخانه های سراب کرخه: شواهدی از آثار تغییر اقلیم بر سیستم های منابع آب

با جدی ترشدن مسئله تغییر اقلیم و آثار احتمالی آن بر سیستم های منابع آب، طراحی و اجرای برنامه های مدیریتی، با فرض شرایط هیدرولوژیکی ثابت، می تواند مدیریت و برنامه ریزی را با چالش جدی در پیش بینی دقیق نیازهای آتی روبه رو کند. بر این اساس، در مطالعه حاضر تلاش شده است روند تغییرات متغیرهای هیدرواقلیمی در ایستگاه هایی با آمار طولانی مدت در سراب کرخه، با استفاده از روش «من- کندال اصلاح شده برای اثر خودهمبستگی»، سری های روزانه دما، بارش و دبی بررسی شود. بیشتر متغیرهای دما روند افزایشی داشت و نتایج بررسی بارش نیز دارای تفاوت های مکانی بود. به طور کلی، روند کاهشی برای جریان در منطقه مشاهده شد و این تغییرات در جریان های پایه شدیدتر بود. روند کاهشی میانه دبی سالانه در ایستگاه هولیلان در سطح ده درصد معنی دار شد. بارش سالانه، تعداد روزهای بارانی و تعداد روزهای با بارش بیش از 10 میلی متر همبستگی معنی دار بیشتری با متغیرهای جریان نشان دادند. بررسی روابط دبی ماهانه با متغیرهای بارش و دما در ایستگاه های مورد بررسی نشان دهنده تاخیر واکنش سیستم به ورودی هاست؛ این موضوع می تواند به تاخیر ذوب برف یا عبور جریان از مسیرهای آبی دیگر، مانند آب زیرزمینی، مربوط باشد. بخشی از تغییرات متغیرهای جریان، به ویژه در دبی های پایه، کاملا با بارش توجیه نمی شود و می تواند از تغییرات دما یا عواملی مانند افزایش بهره برداری از آب زیرزمینی متاثر باشد.