«حمل الشیء علی نفسه»در رساله حملیه و نزد منطق دانان مسلمان و فیلسوفان غرب

«حمل الشیء علی نفسه» از جمله قضایایی است که مفاد آن از زمان ارسطو مطرح شده است. مهم ترین پرسش ها درباره این موضوع عبارت اند از: 1. آیا حمل الشیء علی نفسه حداقل شرایط یک قضیه را دارد؟ 2. آیا این قضیه گزارشی از عالم واقع می دهد؟ و 3. رابطه آن با اصل عدم تناقض چگونه است و در مبانی منطقی کدام یک از این دو اصل مقدم اند؟
منطق دانان مسلمان ذیل عنوان «حمل الشیء علی نفسه» و فیلسوفان غرب ذیل واژه های «توتولوژی»، «اصل هوهویت» و «قضایای تحلیلی» به مباحث مربوط به آن پرداخته اند. دراین میان، شیوه ورود و خروج مدرس زنوزی به مسائل این نوع حمل و تقریر وی از مشکلات این موضوع، از امتیاز ویژه ای برخوردار است. نگارنده در این مقاله پس از بررسی دیدگاه های فیلسوفان و منطق دانان مسلمان، به تحلیل دیدگاه های مدرس زنوزی و مقایسه میان دیدگاه های منطق دانان مسلمان و فیلسوفان غرب پرداخته و در پایان نظر برگزیده خود را در باب هر یک از مهم ترین مسائل این موضوع بیان کرده است.