ویژگی های خوشه های صنعتی و اثرات آن در توسعه منطقه ای

هدف از این مقاله معرفی خوشه های صنعتی از طریق رجوع به ویژگی های آن و واکاوی نحوه اثر گذاری این گونه از تجمعات صنعتی بر توسعه منطقه ای می باشد تا بدین ترتیب در وهله نخست چارچوبی جهت شناسایی خوشه های صنعتی حاصل آید و در وهله دوم کانال های اثرگذاری خوشه های صنعتی بر توسعه منطقه ای مشخص گردد. در این راستا در این مطالعه بر اساس روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعه کتابخانه ای، ابتدا مفهوم خوشه های صنعتی مورد بحث قرار گرفت و سپس ویژگی های مربوط به آن دسته بندی گردید و سپس بر مبنای ویژگی های مذکور، نقش این تجمعات در توسعه مناطق مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان میدهد که اولا برای شناسایی خوشه های صنعتی بر مبنای ویژگیهای این تجمعات بایستی به ویژگیهای کالبدی شامل تمرکز جغرافیایی صنایع، تقسیم کار فزاینده و وجود نیروی کار متخصص، وجود فناوری و نهادهای عینی تامین کننده خدمات پشتیبان خوشه و وجود تاسیسات زیربنایی و ویژگی های فعالیتی شامل پیوندهای اقتصادی، پیوندهای فناوری و پیوندهای نهادی توجه نمود و ثانیا خوشه های صنعتی دارای اثرات مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی بر مناطق بوده و از طرفی با کارآفرینی بسزایی همراه بوده و می توانند با ایجاد صرفه های مختلف اقتصادی و خلق ایده های نو منجر به ایجاد مزیت های رقابتی در روند جهانی شدن گردند و از طرفی دیگر باعث شکل گیری و ارتقای دسته ای از نهادهای اجتماعی و روابط مابین آنها در درون مناطق در بر گیرنده شده و بدین ترتیب زمینه را برای تقویت سرمایه اجتماعی و ارتقای جامعه مدنی فراهم آورند.