رده بندی هواپیماهای جت آموزشی پیشرفته با استفاده از روش های تحلیل سلسله مراتبی و تاکسونومی

آموزش دانشجویان خلبانی نظامی در سه مرحله مقدماتی، پایه و پیشرفته انجام می شود و پس از آن وارد مراحل بعدی یعنی ورود به جنگنده، جنگنده پیشرفته و اسکادران آموزشی می گردند. در کشورمان به دلیل عدم وجود هواپیمای جت آموزشی پیشرفته، دانشجو پس از طی دوره پایه بلافاصله وارد مرحله چهارم(ورود به جنگنده) می شود. هزینه یک ساعت آموزش با هواپیمای مرحله چهارم حدود 5 تا 10 برابر یک ساعت آموزش با هواپیمای مرحله سوم (جت آموزشی پیشرفته) است که علاوه بر افزایش بار مالی، کیفیت آموزشی را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین قراردادن این نوع هواپیما در مراحل آموزشی ضروری است. در این تحقیق ویژگی های مهمی که یک جت آموزشی پیشرفته باید داشته باشد مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین ویژگی ها شاخص های کیفی چندارزشی اثرگذار در انتخاب هواپیمای جت آموزشی مطرح شده اند که در قالب معیارهای ششگانه پایه، عملکردی، ایمنی، سامانه ها، تجهیزات کمک ناوبری و تعمیر و نگهداری دسته بندی شدند و در مجموع 30 معیار و زیر معیار استخراج گردید. در این مقاله، علاوه بر تعیین معیارهای انتخاب هواپیمای جت آموزشی پیشرفته، از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و تاکسونومی جهت رتبه بندی هواپیماهای جت آموزشی پیشرفته جهان استفاده شده و نتایج مقایسه گردیدند. همچنین مزایا و معایب این دو روش در این موضوع خاص بیان شده است.