به کارگیری روش طیف سنجی فلورسانس اشعه ایکس (WDXRF) در مطالعه سکه های نقره ای ساسانیان

مطالعه ی اشیاء باستانی با استفاده از روش های غیر مخرب که به نمونه های باستانی آسیب نمی رساند، امری متداول در دنیای امروزی گردیده است. تکنیک هایی نظیر PIXE (تابش اشعه ایکس القا شده توسط پروتون)، XRF (فلورسانس اشعه ایکس)، XRD (پراش اشعه ایکس) برای این منظور به کار گرفته شده اند. در این پژوهش نیز ترکیب شیمیایی 16 سکه نقره متعلق به شاهان ساسانی هم چون: پیروز، بلاش، قباد اول، خسرو اول، هرمز چهارم، خسرو دوم، و اردشیر سوم که در موزه ملی ایران واقع در تهران موجود می باشند، با استفاده از فلورسانس اشعه ایکس (XRF) به صورت علمی مورد مطالعه قرار گرفته است. در کنار نقره به عنوان عنصر اصلی، فلزاتی هم چون آهن، طلا و سرب مشاهده شدند. با اطلاعاتی که تاکنون به دست آمده است، بعضی عناصر نقش عناصر ردیاب و شاخص را بازی می کنند که از روی حضور و یا عدم حضور آن عناصر و هم چنین درصد آن ها، می توان به نتایج مهمی از قبیل اصل بودن و یا تقلبی بودن سکه ها رسید. هم چنین آنالیز عنصری اشیاء باستانی اطلاعاتی درباره شرایط سیاسی و اقتصادی پادشاهان مورد علاقه فراهم می کند. تاثیر جنگ های طولانی و شکست یا پیروزی شاهان را می توان در کم و زیاد شدن نقره موجود در سکه ها دید. در واقع قدرت سیاسی بر قدرت اقتصادی تاثیر می گذارد و هم چنین قدرت اقتصادی تقویت حکومت و سیاست را به همراه دارد. شاهان آن دوره برای ضرب سکه های خود از چه معادنی استفاده می کردند؟ سوالی که در این پژوهش سعی شده است تا به آن پاسخ داده شود. برای استحصال نقره از دو نوع معدن سرب به نام های سروسایت و گالنااستخراج صورت می گرفته است. به نظر می رسد نقره به کار رفته در سکه های مورد مطالعه در این تحقیق که در ضرابخانه هایاستخر، اردشیرخوره، دارابگرد، رامهرمز، بیشاپور، اکباتان و سیستان ضرب شده اند، از معادن سروسایتاستخراج شده اند.