ساختار اجتماعی عشایر ایران

عشایر، یکی از جوامع سه گانه ایران می باشند که برای هویت ملی ایران افتخار آفرین بوده اند. سر سلسله های بسیاری از حکومت های ایران، ازجمله قاجاریه، زندیه، افشاریه و... از ایلات بودند، که قرن ها بر ایران حکومت کردند. در اینجا ضمن تفکیک دو جامعه ی روستایی و عشایری، به بررسی ساخت اجتماعی سنتی و رده های قدرت در آن ها پرداخته و با تعریف رده بندی سنتی آن ها، شیوه انطباق رده های قدرت براین رده های ساختی را مورد بحث قرار می دهیم.از درون این رده ها، جنگجویان ویژه ای گزینش می شدند که وظایف نبرد مسلحانه را عهده دار بودند. شیوه ی ساخت اجتماعی آن ها و انطباق با رده های قدرت به گونه ای بوده است که در مدت سه روز می توانستند تمامی نیروهای جنگی خود را وارد کارزار نمایند. در روش سنتی، مالکیت شخصی بر مرتع عشایری حاکم نبوده، بلکه مرتع متعلق به کلیه اعضای دام دار طایفه بود. در سال 1342 که نظام اصلاحات ارضی بدون مطالعه و آگاهی از نظام سنتی عشایری، به ملی کردن منابع طبیعی پرداخت، عشایر که دام خود را در معرض نابودی می دیدند به مخالفت با آن برخاستند و جنگ تمام عیاری بین حکومت مرکزی و بسیاری از ایل ها درگرفت که به شکست عشایر انجامید. سرپرستان و فرماندهان عشایری، یا کشته شدند یا از قدرت خلع گردیدند و سرانجام به فروپاشی نظام سنتی منجر شد، که به اختصار در این مقاله آمده است.