تهیه نقشه های خطر احتمال و حساسیت سیل با استفاده از روش نسبت فراوانی در حوزه آبخیز پل دوآب شازند

به دلیل کمبود اطلاعات در اکثر حوزه های آبخیز، بسیاری از محققین برای مطالعات هیدرولوژیکی و سیل خیزی به استفاده از تجزیه و تحلیل های مکانی در سیستم اطلاعات جغرافیایی روی آورده اند. پژوهش حاضر به منظور تهیه نقشه های احتمال و حساسیت سیل با استفاده از روش نسبت فراوانی، از پارامتر های طبقات ارتفاعی، درصد شیب، انحنای زمین، شاخص رطوبت توپوگرافی، توان آبراهه، میانگین بارندگی، فاصله از رودخانه، سنگ شناسی، نوع خاک و کاربری اراضی در حوزه آبخیز پل دوآب شازند انجام شد. ابتدا نقشه رقومی تمامی پارامتر ها با استفاده از نرم افزارهای Arc GIS 10.1 و SAGA GIS 2 با فرمت رستری تهیه شدند. برای تهیه نقشه کاربری اراضی از تصویر ماهواره IRS-1C و نرم افزار ENVI 4.8 و الگوریتم حداکثر احتمال استفاده شد. سپس موقعیت جغرافیایی 95 نقطه سیل گیر در منطقه بر اساس اطلاعات سیلاب های اردیبهشت ماه 1382، اردیبهشت ماه 1383 و اسفند ماه 1383 تهیه شد. نقاط به صورت تصادفی به گروه هایی متشکل از 67 نقطه (70 درصد) و 28 نقطه (30 درصد) به ترتیب برای واسنجی و اعتبار سنجی تقسیم شدند. مجموعه نقاط گروه واسنجی به عنوان متغیر وابسته و پارامتر های تاثیرگذار بر سیل به عنوان متغیر مستقل به روش نسبت فراوانی معرفی شدند. سپس احتمال رخداد سیل برای هر طبقه از هر پارامتر ها محاسبه شد. در نهایت وزن های به دست آمده برای هر طبقه در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در لایه های مربوطه اعمال شده و با استفاده از توابع روی هم گذاری، نقشه های حساسیت و احتمال سیل منطقه مورد مطالعه به دست آمد. بر اساس نقشه پتانسیل، منطقه به پنج طبقه با حساسیت خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم شد. نتایج هیستوگرام ارزیابی روش نسبت فراوانی نشان داد که احتمال حضور نقاط سیل گیر گروه اعتبارسنجی داده ها در طبقه خیلی زیاد برابر با 67.86 درصد و برای طبقه خیلی کم این عدد برابر با صفر می باشد. بنابراین هیستوگرام مربوطه تاییدکننده روش نسبت فراوانی در تهیه نقشه حساسیت سیل در منطقه مورد پژوهش می باشد.