تجزیه و تحلیل زمانی و مکانی جریان حداقل در حوزه آبخیز کرخه

خشکسالی هیدرولوژیک از روش های مختلف قابل بررسی می باشد. یکی از راه های متداول، استفاده از شاخص های جریان حداقل است. در این مطالعه به منظور بررسی ماهیت، تعیین مناطق همگن، استخراج روابط منطقه ای و همچنین، بررسی روند جریان حداقل حوزه آبخیز کرخه، از داده های 13 ایستگاه هیدرومتری در دوره آماری 2000-1960 استفاده شد. پس از کنترل کمی و کیفی و بازسازی داده ها، با استفاده از منحنی های تداوم جریان شاخص های Q 75 ،Q90 و Q95 و با تحلیل فراوانی جریان کم 10 و 30 روزه شاخص های Q10،5، Q10،50، Q10،100، Q30،5، Q30،50 و Q30،100 و چند شاخص دیگر استخراج شد. سپس به کمک برخی عوامل فیزیوگرافی، اقلیمی، زمین شناسی و پوشش گیاهی به تجزیه و تحلیل منطقه ای این شاخص ها پرداخته شد. برای این منظور از روش تحلیل خوشه ایمرتبه ای و رگرسیون گام به گام استفاده شد. در نهایت نیز سری زمانی شاخص ها از لحاظ وجود روند ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد که از بین شاخص های محاسبه شده Q95 و Q10،100 کمترین مقدار را دارند که با افزایش دوره بازگشت مقادیر این شاخص ها کاهش می یابد. از طرف دیگر سال های 1999-1998، 2000-1999 و 2001-2000 در اکثر ایستگاه ها شدیدترین و طولانی ترین خشکسالی ها را تجربه کرده اند. بررسی توزیع مکانی شاخص ها نیز بیانگر وضعیت بهتر قسمت های جنوب شرقی حوضه نسبت به مناطق شمالی و جنوبی حوضه از نظر خشکی می باشد. نتایج آنالیز خوشه ایمنطقه را به دو واحد همگن تقسیم کرد که در هر یک از این واحدها و در کل منطقه روابط منطقه ای با سطح معنی داری 0.01 استخراج شد که بررسی این روابط نشان می دهد که در منطقه یک عامل ارتفاع، در منطقه دو تراکم زهکشی و در کل منطقه عامل مساحت و تراکم زهکشی بیشترین تاثیر را دارند. از طرف دیگر طبق آماره اسپیرمن و من کندال جریان حداقل در سرشاخه های حوضه دارای روند منفی طی دوره آماری می باشند.