حکم جمع میان همسر و دختر برادر یا خواهر در ازدواج از دیدگاه فقهای اسلامی

محرمات ازدواج در ادیان آسمانی دیگر به جز اسلام هم مطرح بوده است، اما نه به این گستردگی و تفصیلی که در اسلام مطرح شده است. از میان مباحث مربوط به محرمات ازدواج، مقوله جمع میان عمه و برادرزاده، خاله و خواهرزاده موجب اختلاف امت اسلامی گردیده است. جمهور فقهای اهل سنت و شیخ صدوق از امامیه، با استناد به روایاتی که از رسول خدا و پیشوایان اهل تشیع نقل شده است، به صورت مطلق چنین جمعی را حرام دانسته اند. داود ظاهری، عثمان البتی، خوارج و برخی از فقی هان امامیه این ازدواج را به صورت مطلق جایز دانسته اند. ایشان آیه 24 سوره نساء را بنای جواز قرار داده و احادیث وارده را ناتوان از تخصیص کتاب الله خوانده اند. مشهور فقهای امامیه تفصیل را ترجیح داده و به روایاتی استناد کرده اند که از ائمه تشیع به صورت تفصیلی نقل شده است و روایاتی را که از مطلق تحریم سخن می گویند، حمل بر مقید کرده اند. مخرج مشترک جمهور اهل سنت و مشهور امامیه، حفظ احترام و جایگاه عمه و خاله در خانواده است. اهل سنت برای حفظ احترام و صله رحم، به صورت مطلق اصل تحریم را ترجیح داده اند و امامیه برای حفظ احترام و ارزشهای اخلاقی، حلیت آن را مشروط به اجازه دانسته و قائل به تفصیل شده اند. تحقیق میدانی که توسط محققان این مقاله با روش پرسش نامه ای در آذرماه 1394 با محدوده زمانی سال 1390 به بعد انجام شده است، نشان دهنده نداشتن پشتوانه اجتماعی این گونه ازدواجهاست که تفصیل آن در این مقاله تبیین شده است.