بررسی آثار کوتاه مدت و بلندمدت مالیات بر مصرف و مالیات بر درآمد بر مصرف بخش خصوصی در اقتصاد ایران

با توجه به شرایط کنونی اقتصاد ایران، کاهش وابستگی اقتصاد به درآمدهای نفتی و افزایش اتکای دولت به درآمدهای مالیاتی بیش ازپیش ضروری به نظر می رسد. هرچند افزایش هرکدام از انواع مالیات ها می تواند منجر به افزایش درآمدهای مالیاتی شود، اما افزایش در هرکدام از انواع مالیات ها می تواند آثار متفاوتی بر متغیرهای کلان اقتصادی و به ویژه بر مصرف بخش خصوصی به عنوان یکی از مهم ترین متغیرهای شکل دهنده تقاضای اقتصاد تاثیر منفی داشته باشد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع فوق، مقاله حاضر در پی بررسی تاثیر دو نوع از مالیات (مالیات بر مصرف و مالیات بر درآمد) بر مصرف بخش خصوصی در دوره (1392-1358) برای اقتصاد ایران می باشد. نتایج الگوی خودرگرسیونی با وقفه های توزیعی و تابع تجزیه واریانس حاکی از آن است که تاثیر مالیات بر درآمد بر مصرف بخش خصوصی تقریبا دو برابر مالیات بر مصرف می باشد، به نحوی که ضریب متغیر مالیات بر درآمد در بلندمدت 249/0 و ضریب متغیر مالیات بر مصرف 116/0 به دست آمده است. بر این اساس بهتر است دولت جهت افزایش درآمدهای مالیاتی خود از مالیات بر مصرف که تاثیر منفی کمتری بر مصرف بخش خصوصی دارد، کمک بگیرد یا در صورتی که قصد افزایش درآمدهای مالیاتی از طریق افزایش مالیات بر درآمد را دارد بهتر است آثار معکوس آن بر مصرف بخش خصوصی را مدنظر قرار دهد و سیاست های تکمیلی را در این راستا اتخاذ نماید.